Οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν την μακροπρόθεσμη διαίρεση της λωρίδας της Γάζας σε «πράσινη ζώνη» και «κόκκινη ζώνη», σύμφωνα με πληροφορίες που προέρχονται από στρατιωτικά έγγραφα και από πηγές με γνώση του αμερικανικού σχεδιασμού.

Σύμφωνα με τo αποκλειστικό δημοσίευμα του Guardian η «πράσινη ζώνη» θα τελεί υπό τον έλεγχο των ισραηλινών και διεθνών δυνάμεων και εκεί θα ξεκινήσει η ανασυγκρότηση της περιοχής, την ώρα που στην -χωρίς έλεγχο- «κόκκινη ζώνη» θα παραμείνουν τα ερείπια.

Αρχικά, οι ξένες δυνάμεις θα αναπτυχθούν αρχικά στα ανατολικά της Γάζας, παράλληλα με ισραηλινές μονάδες. Η νέα γραμμή θα ευθυγραμμίζεται με τη σημερινή «κίτρινη γραμμή», που ήδη ελέγχει ο ισραηλινός στρατός.

Παρά το ότι το Ισραήλ αποχώρησε εν μέρει, εξακολουθεί να ελέγχει πάνω από το 53% της περιοχής της Γάζας, αναγκάζοντας τον εκτοπισμένο πληθυσμό να ζει σε λιγότερο από το μισό της έκτασης. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν εκφράσει ανησυχίες ότι η «κίτρινη γραμμή» θα αποτελέσει de facto διαχωριστική γραμμή, αποξενώνοντας μόνιμα τους περισσότερους Παλαιστίνιους από πάνω από το ήμισυ του εδάφους της Γάζας.

Η μεγάλη πρόκληση για τις ΗΠΑ

Η ανασυγκρότηση της Γάζας, μετά από δύο χρόνια πολέμου που κατέστρεψε πάνω από το 80% των κτιρίων, αποτελεί μεγάλη πρόκληση για τις ΗΠΑ και τις αραβικές χώρες, όπως το Κατάρ και η Αίγυπτος, που συμμετείχαν στη διαπραγμάτευση της συμφωνίας ειρήνης.

Οι αρχικές εκτιμήσεις για το κόστος ανέρχονται στα 70 δισεκατομμύρια δολάρια, πιθανώς χρηματοδοτούμενα από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Κεντρικό στοιχείο του αμερικανικού σχεδιασμού για τη Λωρίδα της Γάζας αποτελεί η δημιουργία μιας διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης («ISF»), η οποία εντάσσεται στο ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ. Η Ουάσινγκτον ελπίζει ότι το ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ θα εγκριθεί τις επόμενες ημέρες, επιτρέποντας στις συμμετέχουσες χώρες να αρχίσουν τη διαδικασία δέσμευσης στρατιωτικών μονάδων.

Ωστόσο, ο Τραμπ έχει ξεκαθαρίσει ότι οι ΗΠΑ δεν προτίθενται να στείλουν αμερικανικά στρατεύματα στη Γάζα ούτε να χρηματοδοτήσουν την ανοικοδόμηση, με μια διπλωματική πηγή να αναφέρει πως «οι ΗΠΑ θέλουν να καθορίσουν το όραμα, όχι να πληρώσουν γι’ αυτό». Σύμφωνα με τα σχέδια της αμερικανικής διοίκησης Centcom, η ISF θα στηριχθεί κυρίως σε ευρωπαϊκά στρατεύματα.

Στα έγγραφα που έχουν δει το φως της δημοσιότητας προβλέπεται η αποστολή έως 1.500 Βρετανών στρατιωτών με ειδικότητες όπως η εξουδετέρωση εκρηκτικών μηχανισμών και η στρατιωτική ιατρική, καθώς και έως 1.000 Γάλλων, που θα αναλάβουν εκκαθάριση δρόμων και αστυνόμευση.

Επιπλέον, αναμένεται η συμμετοχή μονάδων από τη Γερμανία, την Ολλανδία και τις σκανδιναβικές χώρες, με ρόλους στην υγειονομική υποστήριξη, τα logistics και τη συλλογή πληροφοριών.

Μια πηγή χαρακτήρισε αυτά τα σχέδια «παραληρητικά». Μετά από μεγάλες αποστολές στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, πολύ λίγοι Ευρωπαίοι ηγέτες θα ήταν διατεθειμένοι να διακινδυνεύσουν τη ζωή των στρατιωτών τους στη Γάζα, αν και έχουν δεσμευτεί να προσφέρουν άλλη μορφή υποστήριξης. Μόνο η Ιταλία έχει μιλήσει για πιθανή συνεισφορά στρατευμάτων.

Τα έγγραφα είχαν χαρακτηριστεί ως μη απόρρητα, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι ΗΠΑ δεν θεωρούσαν τα στρατιωτικά σχέδια ως ιδιαίτερα ευαίσθητα.

Τα στοιχεία που περιείχαν τα έγγραφα είχαν «πολλές ανακρίβειες» και η Ουάσινγκτον δεν περίμενε ότι οι ευρωπαϊκές δυνάμεις θα αποτελούσαν τον πυρήνα της ISF, δήλωσε ένας αξιωματούχος των ΗΠΑ, προσθέτοντας ότι ο σχεδιασμός για τη Γάζα προχωρούσε γρήγορα.

«Είναι πολύ δυναμική. Είναι πολύ ρευστή», αναγνώρισε ο Αμερικανός αξιωματούχος. «Υπάρχουν μόνο λίγα άτομα που πραγματικά κατανοούν και έχουν τον έλεγχο αυτής της υπόθεσης», επεσήμανε.

Η στάση της Ιορδανίας

Η Ιορδανία επίσης αναφερόταν ως πιθανή για να συνεισφέρει εκατοντάδες ελαφρά στρατεύματα και έως 3.000 αστυνομικούς, παρόλο που ο βασιλιάς Αμπντουλάχ έχει αποκλείσει ρητά την αποστολή στρατευμάτων, επειδή η χώρα του είναι «πολιτικά πολύ κοντά» στη Γάζα.

Περισσότεροι από τους μισούς Ιορδανούς είναι παλαιστινιακής καταγωγής, και η συμφωνία να αστυνομεύουν τα ερείπια του εδάφους σε συντονισμό με τις ισραηλινές δυνάμεις θα αποτελούσε μια εξαιρετικά αντιδημοφιλή απειλή για την εθνική ασφάλεια της Ιορδανίας.

Μέχρι την Πέμπτη, ο αμερικανικός στρατός αναμενόταν να λάβει σημαντικές συνεισφορές από μια ευρεία ομάδα που περιγράφεται ως «ΝΑΤΟ και εταίροι», η οποία περιλαμβάνει χώρες από την Ευρώπη, την Ασία και τη Μέση Ανατολή.

Το «σχέδιο επιχειρήσεων» των ΗΠΑ για την ISF ορίζει ότι οι στρατιώτες θα υπηρετούν «μόνο στην πράσινη ζώνη». Οι ΗΠΑ προβλέπουν την «αρχική μικρή» ανάπτυξη σε μια περιορισμένη περιοχή με μερικές εκατοντάδες στρατιώτες, και στη συνέχεια την σταδιακή επέκταση σε πλήρη δύναμη 20.000 στρατιωτών σε ολόκληρη την περιοχή.

Δεν θα λειτουργήσει στη δυτική πλευρά της «κίτρινης γραμμής», όπου η Χαμάς επανακτά τον έλεγχο. «Δεν θα φύγετε από την πράσινη ζώνη», δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος.

Ένα άλλο έγγραφο περιγράφει τα σχέδια για την τοποθέτηση ξένων στρατιωτών στα σημεία διέλευσης κατά μήκος της γραμμής ελέγχου μετά την «ενσωμάτωσή» τους με τις ισραηλινές δυνάμεις που σταθμεύουν κατά μήκος της, μια αποστολή που πιθανόν θα ανησυχήσει τις χώρες που ενδέχεται να συνεισφέρουν στρατεύματα.

Στο σταυροδρόμι μεταξύ της Χαμάς και των ισραηλινών στρατιωτών

Είναι επιφυλακτικές ως προς το ενδεχόμενο να βρεθούν στο σταυροδρόμι μεταξύ της Χαμάς και των ισραηλινών στρατιωτών, και τα σύνορα είναι συνήθως πιθανά σημεία ανάφλεξης. Φοβούνται επίσης ότι θα ανοίξουν το δρόμο για κατηγορίες ότι η ISF υποστηρίζει τη συνεχιζόμενη ισραηλινή κατοχή της Γάζας.

Ο ισραηλινός στρατός θα «εξετάσει τις συνθήκες για την απόσυρση» σε μεταγενέστερο στάδιο, όταν θα έχει εξασφαλιστεί η διεθνής ασφάλεια, αναφέρει το σχέδιο, χωρίς να καθορίζει χρονοδιάγραμμα.

Η επανένωση της Γάζας αποτελεί μέρος μιας διαδικασίας «μετακίνησης προς τη σταθεροποίηση και τη διαρκή ειρήνη και τη μετάβαση σε πολιτική διακυβέρνηση», δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος, αλλά πρόσθεσε ότι είναι αδύνατο να καθοριστεί η ημερομηνία κατά την οποία θα συμβεί αυτό.

Το σχέδιο του Τραμπ περιγράφει μια νέα παλαιστινιακή αστυνομική δύναμη ως «τη μακροπρόθεσμη λύση για την εσωτερική ασφάλεια» της Γάζας, αλλά οι Αμερικανοί, της έχουν αναθέσει μόνο έναν περιορισμένο ρόλο. Το σχέδιο προβλέπει την αρχική πρόσληψη 200 νεοσυλλέκτων, που θα αυξηθούν σε ένα χρόνο σε δύναμη 3.000 έως 4.000 αξιωματικών, που αντιστοιχεί μόνο στο ένα πέμπτο της προγραμματισμένης ανάπτυξης δυνάμεων ασφαλείας.

Μέρος μιας ασαφούς πορείας προς την επανένωση της Γάζας

Οι ΗΠΑ θεωρούν επίσης την ανασυγκρότηση εντός της «πράσινης ζώνης» ως μέρος μιας ασαφούς πορείας προς την επανένωση της Γάζας, πείθοντας τους Παλαιστίνιους πολίτες να περάσουν την γραμμή του ισραηλινού ελέγχου.

«Καθώς τα πράγματα εξελίσσονται και δημιουργούνται οι συνθήκες για σημαντική πρόοδο στην ανασυγκρότηση, οι πολίτες της Γάζας θα μετακινηθούν εκεί και θα αρχίσουν να ευημερούν», δήλωσε ο Αμερικανός αξιωματούχος. «Οι άνθρωποι θα πουν: «Ναι, αυτό θέλουμε», και έτσι θα εξελιχθεί προς αυτή την κατεύθυνση. Κανείς δεν μιλάει για στρατιωτική επιχείρηση για να το επιβάλει».

Ωστόσο, ακόμη και η οριοθέτηση μιας «πράσινης ζώνης» στη Γάζα ενέχει τον κίνδυνο να συγκριθεί με το Ιράκ και το Αφγανιστάν, όπου η φράση έγινε συνώνυμη με τις στρατιωτικές αποτυχίες των ΗΠΑ.

Στη Βαγδάτη και στη Καμπούλ, οι πράσινες ζώνες ήταν θύλακες περιτριγυρισμένοι από τσιμεντένια αντιεκρηκτικά φράγματα, όπου οι δυτικές δυνάμεις και οι τοπικοί σύμμαχοί τους κατέφυγαν για να γλιτώσουν από τη βία που οι ίδιες είχαν εξαπολύσει στις κοινότητες γύρω τους.

Το σχέδιο να χρησιμοποιηθεί η βοήθεια για να δελεαστεί ο πληθυσμός της Γάζας να μετακινηθεί σε μια περιοχή υπό ισραηλινό έλεγχο, μετά από δύο χρόνια πολέμου που θεωρήθηκε γενοκτονία από μια επιτροπή του ΟΗΕ, θυμίζει άλλες καταστροφικές πολιτικές των ΗΠΑ από εκείνες τις συγκρούσεις.

Περίπου μια δεκαετία πριν οι Ταλιμπάν καταλάβουν την Καμπούλ, οι ΗΠΑ ισχυρίστηκαν ότι έφερναν «κυβέρνηση σε κουτί» στο νότιο Χελμάντ για να κερδίσουν την υποστήριξη των πολιτών. Η επαρχία παρέμεινε προπύργιο των ανταρτών.

Το σχέδιο του Τραμπ δεσμεύεται για την αποστρατιωτικοποίηση των παλαιστινιακών φατριών στη Γάζα και την τελική αποχώρηση του Ισραήλ σε μια «ζώνη ασφαλείας» που θα διαμορφωθεί σε παλαιστινιακό έδαφος. Αυτό θα διευκολυνθεί από την ISF και θα επιτρέψει την έναρξη της ανοικοδόμησης «προς όφελος του λαού της Γάζας».

Η ανάγκη για ανασυγκρότηση είναι επείγουσα, καθώς πάνω από το 80% των κτιρίων στη Γάζα έχουν υποστεί ζημιές ή έχουν καταστραφεί από τον πόλεμο, συμπεριλαμβανομένων σχεδόν όλων των σχολείων και των νοσοκομείων, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ.

Πάνω από ένα μήνα μετά την κατάπαυση του πυρός, το Ισραήλ συνεχίζει να περιορίζει τις αποστολές βοήθειας στη Γάζα, απαγορεύοντας ακόμη και βασικά είδη, όπως σκελετούς σκηνών, τα οποία χαρακτηρίζει ως «διπλής χρήσης», επειδή, όπως ισχυρίζεται, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικούς σκοπούς.

Σχεδόν 1,5 εκατομμύριο Παλαιστίνιοι περιμένουν είδη πρώτης ανάγκης για στέγαση, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες ζουν σε σκηνές χωρίς πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, όπως καθαρό νερό. Σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός –πάνω από 2 εκατομμύρια άνθρωποι– είναι στριμωγμένος στην κόκκινη ζώνη, μια λωρίδα κατά μήκος της ακτής που καλύπτει λιγότερο από το ήμισυ της έκτασης της Γάζας.