Η Ευρωπαϊκή Ένωση «δεν είναι έτοιμη» να προβεί στο άνευ προηγουμένου βήμα της κατάσχεσης 140 δισεκατομμυρίων ευρώ από τα δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία (frozen assets) για να χορηγήσει ένα τεράστιο δάνειο στην Ουκρανία, δήλωσε την Παρασκευή (24/10) Ευρωπαία επίτροπος από το Βέλγιο και πρώην υπουργός Εξωτερικών της χώρας.

Μιλώντας στο Politico, η Χατζά Λαμπίμπ προειδοποίησε ότι απαιτείται ακόμη πολλή δουλειά για να διασφαλιστεί ότι οι νομικοί κίνδυνοι θα ελαχιστοποιηθούν και θα κατανεμηθούν δίκαια μεταξύ του Βελγίου, των άλλων 26 χωρών της ΕΕ και ακόμη και της G7, προτού το σχέδιο προχωρήσει.

Υπογράμμισε ότι άλλες χώρες της ΕΕ όπου βρίσκονται περιουσιακά στοιχεία δεν κάνουν αρκετά για να αποδεσμεύσουν κεφάλαια προς την Ουκρανία, επισημαίνοντας ότι το Βέλγιο — το οποίο κατέχει το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων στο χρηματοοικονομικό αποθετήριο Euroclear — είχε ήδη συνεισφέρει τους τόκους που είχαν συγκεντρωθεί για να βοηθήσει την πολεμική προσπάθεια του Κιέβου κατά της Ρωσίας.

Τα σχόλια της Λαμπίμπ ακολούθησαν την κατάρρευση ενός σχεδίου για την κατάσχεση των κρατικών περιουσιακών στοιχείων της Ρωσίας που έχουν δεσμευτεί στην ΕΕ από την έναρξη της πλήρους εισβολής του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία. Σύμφωνα με την πρόταση, τα χρήματα θα αποστέλλονταν στο Κίεβο ως «δάνειο αποζημίωσης», το οποίο θα έπρεπε να αποπληρωθεί μόνο στην απίθανη περίπτωση που η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις πολέμου στο μέλλον.

Ο πρωθυπουργός του Βελγίου Μπαρτ Ντε Βέβερ μπλόκαρε το σχέδιο κατά τη σύνοδο κορυφής των ηγετών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες την Πέμπτη το βράδυ, επειδή φοβόταν ότι η χώρα του θα αντιμετώπιζε νομικές και οικονομικές αντιποίνες από τον Πούτιν.

«Άνευ προηγουμένου»

«Δεν είμαστε έτοιμοι», δήλωσε η Λαμπίμπ, η οποία είναι υπεύθυνη για την ανθρωπιστική βοήθεια και τη διαχείριση κρίσεων, όταν ρωτήθηκε γιατί καθυστέρησε η πρόταση. «Είναι κάτι άνευ προηγουμένου. Είναι η πρώτη φορά που το κάνουμε, οπότε βρισκόμαστε σε ένα πεδίο που πρέπει να διερευνήσουμε πολύ προσεκτικά για να αντιμετωπίσουμε όλες τις πιθανές συνέπειες».

Τα περιουσιακά στοιχεία, είπε, ανήκουν στην κεντρική τράπεζα της Ρωσίας και προστατεύονται από το διεθνές δίκαιο, το οποίο πρέπει να γίνεται σεβαστό. «Το Βέλγιο, αλλά και άλλα κράτη μέλη, γνωρίζουν ότι πρέπει να προχωρήσουμε με προσοχή», είπε.

Η Λαμπίμπ δήλωσε ότι δεν θα «κατηγορήσει» τις άλλες χώρες της ΕΕ όπου έχουν κατατεθεί ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, αλλά αμφισβήτησε το κατά πόσον αυτές οι χώρες συμβάλλουν πλήρως στη χρήση των τόκων από τα περιουσιακά αυτά στοιχεία για να βοηθήσουν την Ουκρανία, όπως έχει κάνει το Βέλγιο. Καταθέσεις υπάρχουν επίσης στη Γαλλία, το Λουξεμβούργο και τη Γερμανία, μεταξύ άλλων χωρών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το εκτελεστικό όργανο της Ένωσης, θα εκπονήσει λεπτομερείς προτάσεις για τον τρόπο με τον οποίο θα βοηθήσει την Ουκρανία να καλύψει το χρηματοδοτικό της έλλειμμα. Εάν τελικά σταλούν 140 δισεκατομμύρια ευρώ σε ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στο Κίεβο, αυτό θα καλύψει τις ανάγκες του Κίεβου για τουλάχιστον τα επόμενα δύο χρόνια.

Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν δεσμευτεί να επανεξετάσουν τις επιλογές που προτείνει η Επιτροπή — συμπεριλαμβανομένης της χρήσης των περιουσιακών στοιχείων — κατά την επόμενη συνάντησή τους τον Δεκέμβριο. Όταν ρωτήθηκε αν το σχέδιο θα είναι έτοιμο για έγκριση μέχρι τότε, η Λαμπίμπ φάνηκε επιφυλακτική.

«Αν έχουμε τους καλούς δικηγόρους, το καλό σύστημα, την υποστήριξη της G7, των 27 κρατών μελών και όλους τους έτοιμους να αναλάβουν την ευθύνη μαζί με το Βέλγιο, μπορεί να προχωρήσει γρήγορα», είπε. «Ρωτήστε τους άλλους. Είναι έτοιμοι;»