Μπροστά σε μια νέα εποχή για το συνταξιοδοτικό βρίσκονται οι εργαζόμενοι που έχουν ήδη περάσει τα 50, και ειδικότερα όσοι γεννήθηκαν μετά το 1968–1969. Η γενιά αυτή θεωρείται «μεταβατική», καθώς δεν πρόλαβε να επωφεληθεί από τις ευνοϊκές ρυθμίσεις του παρελθόντος, αλλά ούτε έχει εγκλωβιστεί ακόμη στα αυστηρότερα όρια ηλικίας που θεσπίστηκαν τα τελευταία χρόνια.

Η κυβέρνηση οφείλει έως το τέλος του 2026 να προχωρήσει σε επανεξέταση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, που σήμερα είναι 67 έτη με 15 χρόνια ασφάλισης ή 62 έτη με 40 χρόνια ασφάλισης. Η αναθεώρηση αυτή θα βασιστεί στο προσδόκιμο ζωής, το οποίο σύμφωνα με τα πρώτα στοιχεία της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής εμφανίζεται αυξημένο.

Αυτό σημαίνει ότι από το 2027 ενδέχεται να υπάρξει άνοδος των ηλικιακών ορίων, εφόσον η διάρκεια ζωής των πολιτών συνεχίσει να επιμηκύνεται.

Σύμφωνα με τον δικηγόρο Διονύση Ρίζο, οι σημερινοί 55άρηδες βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο καμπής. Ανήκουν σε μια γενιά που δεν πρόλαβε τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, αλλά εξακολουθεί να έχει ορισμένες διεξόδους για ταχύτερη έξοδο από την εργασία.

Οι δυνατότητες αυτές εξαρτώνται κυρίως από το πότε ξεκίνησε η ασφάλιση και σε ποιο ασφαλιστικό ταμείο ανήκει κάθε εργαζόμενος.

Η διάκριση μεταξύ «παλαιών» και «νέων» ασφαλισμένων παραμένει κομβική:

• Παλαιοί ασφαλισμένοι (πριν την 1/1/1993): Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να αξιοποιήσουν γονεϊκά δικαιώματα ή βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα, εξασφαλίζοντας έξοδο στα 58–60 έτη.

• Νέοι ασφαλισμένοι (μετά την 1/1/1993): Υπάγονται στα γενικά όρια – 62 έτη με 40 χρόνια ασφάλισης ή 67 έτη με 15 χρόνια.

Η διαφορά αυτή δημιουργεί ένα μεικτό καθεστώς όπου κάθε ομάδα έχει διαφορετικά «παράθυρα» εξόδου. Επίσης, διακρίσεις υπάρχουν και μεταξύ ιδιωτικού τομέα, Δημοσίου και ελευθέρων επαγγελματιών, καθώς κάθε κατηγορία διαθέτει δικά της συνταξιοδοτικά «κλειδιά».

Ο ρόλος των πλασματικών ετών

Σε αυτή τη μεταβατική συγκυρία, τα πλασματικά έτη ασφάλισης αποκτούν κομβική σημασία. Η δυνατότητα εξαγοράς χρόνου για σπουδές, στρατιωτική θητεία ή ανατροφή τέκνων μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική για όσους επιδιώκουν να συμπληρώσουν τα απαιτούμενα έτη.

Η σωστή αξιοποίηση των εργαλείων αυτών, σε συνδυασμό με την ενημέρωση για τις ειδικές προϋποθέσεις, καθορίζει τον πραγματικό «οδικό χάρτη» εξόδου από την εργασία για τη γενιά των 55άρηδων.

Τι αλλάζει από το 2027

Η αύξηση του προσδόκιμου ζωής ενδέχεται να οδηγήσει σε αναπροσαρμογή των ορίων ηλικίας, πιθανώς κατά 6 έως 12 μήνες, επηρεάζοντας όσους βρίσκονται σήμερα στην τελική ευθεία για συνταξιοδότηση.

Η εξέλιξη αυτή, εφόσον επιβεβαιωθεί, θα επηρεάσει όσους γεννήθηκαν μετά το 1968, δηλαδή τη γενιά που δεν έχει θεμελιώσει ακόμα δικαίωμα και θα πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα του συστήματος.