Ένα ακόμη χτύπημα ενάντια στην αρχαιοκαπηλία καταφέρθηκε από την δραστήρια ομάδα του Ελληνοαμερικανού αντιεισαγγελέα του Μανχάταν, Μάθιου Μπογδάνος, σε συνεργασία με το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού, με την κατάσχεση 29 αρχαιοτήτων, που χρονολογούνται από την Τελική Νεολιθική (5.000-4.000 π.Χ.) έως την Ύστερη Ελληνιστική περίοδο (2ος/1ος αι. π.Χ.), τα οποία παραδόθηκαν σήμερα σε ελληνικά χέρια προκειμένου να επιστρέψουν εκεί όπου ανήκουν, στον τόπο προέλευσής τους.
Πρόκειται για αντιπροσωπευτικά δείγματα της γλυπτικής, της μεταλλοτεχνίας και της κεραμικής, που χρονολογούνται από από την Τελική Νεολιθική (5.000-4.000 π.Χ.) έως την Ύστερη Ελληνιστική περίοδο (2ος/1ος αι. π.Χ.).Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν δύο λίθινες κεφαλές πελέκεων (5000-4000 π.Χ.), Μινωικός σφραγιδόλιθος από αχάτη με παράσταση αιγάγρου (3100 π.Χ.), τρεις μαρμάρινες Πρωτοκυκλαδικές φιάλες (2700-2400 π.Χ.), οπισθότμητη Πρωτοκυκλαδική πρόχους (2700-2300 π.Χ.), Μυκηναϊκός ψευδόστομος αμφορέας (1200-110 π.Χ.), δύο χάλκινα εξαρτήματα ζωνών από τη δυτική Μακεδονία (7ος αι. π.Χ.), χάλκινο πόδι επίπλου με τη μορφή Σειρήνας, έργο λακωνικού εργαστηρίου (περί το 600 π.Χ.), μαρμάρινη κεφαλή κούρου (περί τα μέσα του 6ου αι. π.Χ.), χάλκινο προσάρτημα με τη μορφή της Μέδουσας Γοργούς, έργο πιθανότατα κορινθιακού εργαστηρίου (ύστερος 6ος αι. π.Χ.), χάλκινο περίοπτο ελισσόμενο φίδι (5ος αι. π.Χ.), χρυσό περίαπτο περιδεραίου (5ος-4ος αι. π.Χ.), δύο σιδερένιες θυσιαστικές μάχαιρες (5ος-4ος αι. π.Χ.), τρεις αργυροί κωνικοί κάλυκες (περί τα 300 π.Χ.), και μπρούντζινο προσάρτημα με την προτομή της Αταλάντης (2ος-1ος αι. π.Χ.).
Μετά από μήνες εντατικών ερευνών, και με τη συνδρομή της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του ΥΠΠΟ, η εισαγγελία του Μανχάταν κατάφερε βρει τα αποδεικτικά στοιχεία που συνδέονταν με την παράνομη προέλευση και διακίνηση των αρχαιοτήτων αυτών από την νεοϋορκέζικη γκαλερί Fortuna Fine Arts συνεργάτες της οποίας είχαν συλληφθεί, το 2020, για απάτη και πλαστογράφηση προέλευσης αντικειμένων τέχνης.Αξίζει να σημειωθεί πως από τα 29 συνολικά αντικείμενα που κατασχέθηκαν τα 18 είχαν καταλήξει στις συλλογές του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης, γεγονός που αποδεικνύει πόσο εύκολα διοχετεύονται οι παράνομες αρχαιότητες ακόμη και σε εμβληματικά μουσεία του κόσμου και συνιστά ένα ηχηρό καμπανάκι σχετικά με την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών ελέγχου προέλευσης που διαθέτουν οι απανταχού μουσειακοί χώροι.
Παρόλα αυτά, δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί στενή συνεργασία ανάμεσα στο Μητροπολιτικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού, διευκολύνθηκαν οι διαδικασίες του επαναπατρισμού. Δεν είναι εξάλλου η πρώτη φορά που το συγκριμένο μουσείο επιστρέφει στην Ελλάδα παράνομα διακινηθείσα αρχαιότητα. Τον Φεβρουάριο του 2025, για παράδειγμα, παρέδωσε στις ελληνικές αρχές τη χάλκινη κεφαλή γρύπα που είχε βρεθεί στην στην αρχαία Ολυμπία το 1914 και είχε καταλήξει στις συλλογές του το 1972.
«Κάθε επαναπατρισμός ελληνικών αρχαιοτήτων είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό γεγονός και δικαιώνει την πολιτική του Υπουργείου Πολιτισμού τα τελευταία χρόνια. Η Ελλάδα πλέον αναγνωρίζεται διεθνώς ως η χώρα που έχει θέσει πολύ ψηλά στις πολιτικές της την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης των πολιτιστικών αγαθών, ένα φαινόμενο που συνδέεται άμεσα με το οργανωμένο έγκλημα και την τρομοκρατία. Και αυτό φάνηκε και στο Mondiacult, το παγκόσμιο συνέδριο για τις πολιτικές του Πολιτισμού, που οργάνωσε η UNESCO, στη Βαρκελώνη» δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη και πρόσθεσε: « Η νέα επιτυχία της μονάδας Αntiquities Trafficking Unit, με επικεφαλής τον Matthew Bogdanos και του Department of Homeland Security Investigations μας γεμίζει χαρά και αισιοδοξία. Έχω πει πολλές φορές, και θα συνεχίζω να το τονίζω, ότι ο αγώνας ενάντια στην παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών απαιτεί ισχυρές συνεργασίες και πολλή δουλειά. Είναι ευτύχημα που έχουμε καταφέρει να χτίσουμε και να διατηρήσουμε αυτές τις συνεργασίες και να βλέπουμε απτά αποτελέσματα. Θερμές ευχαριστίες σε όλους όσους συνέβαλαν στην επιστροφή των 29 αυτών αρχαιοτήτων».
Από την πλευρά του ο επικεφαλής της Antiquities Trafficking Unit, αντιεισαγγελέας στην εισαγγελία του Μανχάταν, Μάθιου Μπογδάνος υπογράμμισε με νόημα: «Η επιτυχία αυτή οφείλεται στους συνεργάτες μου, τόσο στην Antiquities Trafficking Unit όσο και στο Υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδας που απρόσκοπτα και πρόθυμα πάντοτε συμβάλλουν στην τεκμηρίωση των αντικειμένων. Συνεχίζουμε αποφασιστικά, δεν εφησυχάζουμε, δεν αναβάλλουμε. Αυτοί είναι οι άνθρωποι, αυτός είναι ο τόπος, αυτός είναι ο χρόνος για τη μάχη ενάντια στην παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών».
