Ανατροπές στη στρατιωτική θητεία φέρνει το νέο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Σύμφωνα με την Καθημερινή (Βασίλης Νέδος), όλοι θα κάνουν τη θητεία τους στον Στρατό Ξηράς, ενώ όσοι επιλέξουν να υπηρετήσουν αμέσως μετά την αποφοίτησή τους από το λύκειο θα απολύονται στους 9 αντί των 12 μηνών. Μέτρα λαμβάνονται προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αποφυγή της στράτευσης με αυστηροποίηση των ελέγχων, καθώς μόνο πέρυσι κατεγράφησαν άνω των 36.000 φυγόστρατων, ενώ τα τελευταία τρία χρόνια άνω των 30.000 εξασφάλισαν αποφυγή στράτευσης με πιστοποιητικό ανικανότητας Ι5, το 76% εξ αυτών για ψυχολογικούς λόγους. Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται και μια μεταρρύθμιση που θα γίνει σε βάθος χρόνου για τον εξορθολογισμό της αναλογίας αξιωματικών – υπαξιωματικών.
Μεγάλο στοίχημα είναι η ίδια η εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της θητείας, η οποία πλέον –με ελάχιστες εξαιρέσεις– θα γίνεται αποκλειστικά στον Στρατό Ξηράς. Στις πρώτες 10 εβδομάδες θα γίνεται η βασική εκπαίδευση. Στις μισές από αυτές οι οπλίτες θα εκπαιδεύονται, μεταξύ άλλων, σε εξομοιωτή βολών και χειρισμό drones. Στη συνέχεια για τέσσερις εβδομάδες θα γίνεται η ειδική εκπαίδευση και θα ακολουθούν 12 εβδομάδες επιχειρησιακής εκπαίδευσης στις μονάδες υψηλής ετοιμότητας, η οποία θα είναι υποχρεωτική για όλους τους οπλίτες. Προτεραιότητα θα είναι, βέβαια, οι παραμεθόριες μονάδες. Μετά τη συμπλήρωση έξι μηνών, όσοι δεν κάνουν εννιάμηνο θα μπορούν να μετατεθούν κοντά στον τόπο κατοικίας τους.
Παράλληλα, θα επιχειρηθεί να μειωθεί κατακόρυφα η δυνατότητα αποφυγής της στράτευσης είτε για ψυχολογικούς λόγους είτε λόγω ανυποταξίας. Ενδεικτικό της μαζικότητας της φυγοστρατίας τα τελευταία χρόνια είναι ότι μόνο την τελευταία τριετία περίπου 30.000 στρατεύσιμοι μετέπεσαν στην κατηγορία Ι5, με το 76% εξ αυτών για ψυχολογικούς λόγους, ενώ την τελευταία πενταετία αυξάνεται και ο αριθμός των ανυπότακτων –εσωτερικού και εξωτερικού–, οι οποίοι το 2024 ξεπέρασαν τις 36.000. Ως προς τις απαλλαγές στράτευσης αυτές θα γίνουν με προσκόμιση γνωμάτευσης επιμελητή Α΄ ή διευθυντή δημόσιου νοσοκομείου και η τελική κρίση Ι5 θα γίνει μετά τη λήξη πενταετίας και με προσκόμιση γνωμάτευσης από το Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ).
Ανάμεσα στα μέτρα αποτροπής της ανυποταξίας είναι η αύξηση του ορίου ηλικίας που μπορεί κάποιος να εξαγοράσει τη θητεία και συγκεκριμένα φτάνει το 40ό έτος προς 1.500 ευρώ τον μήνα θητείας, αντί του 33ου έτους προς 900 ευρώ τον μήνα που ισχύει σήμερα. Ως προς την αναβολή θητείας λόγω προπτυχιακών σπουδών, αυτή θα μπορεί να φτάσει έως το 25ο έτος, αντί του 28ου, ενώ όποιος επιθυμεί να πάρει αναβολή για διδακτορικό δεν θα πρέπει να έχει κλείσει το 30ό έτος. Οι πρωτόκλητοι, δηλαδή όλοι όσοι θα κατατάσσονται αμέσως μετά το λύκειο, θα υπηρετούν 9μηνη θητεία αντί της 12μηνης. Μειωμένη θητεία εννέα μηνών θα δικαιούνται, επίσης, όλοι όσοι επιλέγουν να υπηρετήσουν στον Εβρο, στο Ανατολικό Αιγαίο, στην Κύπρο, στις Ειδικές Δυνάμεις και στην Προεδρική Φρουρά.
Μετά την απόλυση, στόχος είναι να στηριχθεί ο θεσμός της ενεργού εφεδρείας, με τη δημιουργία ενός σώματος περίπου 150.000 εφέδρων. Η εφεδρεία θα ισχύει πλέον έως το 60ό έτος (αντί του 55ου) και θα ενοποιηθεί νομοθετικά και επιστρατευτικά με το δυναμικό εφεδρείας της Εθνοφυλακής. Οι ενεργοί εθελοντές έφεδροι θα δηλώνουν την επιθυμία τους να ενταχθούν σ’ αυτό το σώμα και θα καλούνται τακτικότερα από τους υπόλοιπους εφέδρους. Σε πρώτη φάση η κλήση θα γίνεται μία φορά ανά τριετία. Επιπλέον, θα αξιοποιηθούν όλοι όσοι υπηρέτησαν στις Ειδικές Δυνάμεις, καθώς δημιουργούνται δύο μοίρες εφέδρων αυτής της κατηγορίας στη Ρεντίνα (καταδρομείς) και στον Ασπρόπυργο (αλεξιπτωτιστές). Οι μετεκπαιδεύσεις και οι ασκήσεις θα γίνονται σε μονάδες πλησίον των αστικών κέντρων. Ανάμεσα στα κίνητρα που δίνονται είναι η δυνατότητα νοσηλείας σε στρατιωτικά νοσοκομεία και η πρόσβαση σε στρατιωτικά πρατήρια, αλλά και η διασφάλιση των εργοδοτικών διευκολύνσεων για τον χρόνο απουσίας από την εργασία.
Ο νόμος φιλοδοξεί να ανοίξει και το παράθυρο της στράτευσης των γυναικών, καθώς προβλέπει για το 2026 έναν πιλοτικό στόχο κατάταξης μέχρι και 200 εθελοντριών. Το σύνολο των αλλαγών που αφορά τη στρατιωτική θητεία θα αρχίσει να υλοποιείται μετά την ψήφιση του νόμου από τη Βουλή.
Βασίλης Νέδου στην Καθημερινή
