Το μεγαλύτερο και οδυνηρότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα στη χώρα, στα Τέμπη, με τους 57 νεκρούς, συνεχίζει να παράγει σύνθετο πολιτικό κόστος για την κυβέρνηση και ισχυρές πολιτικές αναταράξεις στο πολιτικό σκηνικό, που δεν φαίνεται να κοπάζουν με το τέλος της ανάκρισης, η οποία κράτησε ήδη δυόμισι χρόνια. Όπως σημειώνει η Ιωάννα Μάνδρου στο Βήμα, με τη δικαστική διαδικασία να βρίσκεται πλέον στον προθάλαμο της δίκης και τα Δικαστικά Συμβούλια του Ειδικού Δικαστηρίου να βρίσκονται σε ενεργή δραστηριότητα για τους δύο πρώην υπουργούς που παραπέμφθηκαν για πλημμελήματα, η υπόθεση των Τέμπών στοιχειώνει και πάλι την επικαιρότητα με αφορμή την απεργία πείνας ενός τραγικού πατέρα που έχασε το παιδί του, μια απεργία που συγκινεί και συγκλονίζει κάθε πολίτη με κοινωνική ενσυναίσθηση. Το αίτημά του για εκταφή του παιδιού του, όπως και άλλων συγγενών που υπέβαλαν ανάλογα αιτήματα, είχαν διττό περιεχόμενο. Να μάθουν αν έθαψαν το δικό τους παιδί και επιπλέον αν οι σοροί των δικών τους ανθρώπων φέρουν τόση ποσότητα ξυλολίου ή άλλης χημικής ουσίας που να ανατρέπουν την παραδοχή της ανάκρισης, η οποία ξεκαθάρισε ότι το εμπορικό τρένο δεν είχε κάποιο ύποπτο φορτίο. Το αίτημα του απεργού Πάνου Ρούτσι ήδη έγινε δεκτό (ως προς το σκέλος της ταυτοποίησης αλλά όχι και των εξετάσεων για ύπαρξη τυχόν χημικών ουσιών – γι’ αυτό και ο τραγικός πατέρας συνεχίζει την απεργία πείνας) από τις εισαγγελικές αρχές της Λάρισας, που είναι αρμόδιες, και η εκταφή θα γίνει, σύμφωνα με τον νόμο, παρουσία της Αστυνομίας και ιατροδικαστή. Παράλληλα, άλλα αιτήματα που έχουν υποβληθεί, από τη Μαρία Καρυστιανού και άλλους τραγικούς γονείς, μελετώνται και θα απαντηθούν, όπως ανακοίνωσε επίσημα ο ίδιος ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Κωνσταντίνος Τζαβέλλας. Η ανακοίνωση του ανώτατου εισαγγελικού λειτουργού, που εκδόθηκε την Παρασκευή, ουσιαστικά επανέλαβε ό,τι είχε ανακοινώσει ο ίδιος από την πρώτη στιγμή που το θέμα της εκταφής ετέθη στις δικαστικές αρχές. Οτι δηλαδή τα αιτήματα για εκταφή για την ταυτοποίηση των σορών θα εξεταστούν, χωρίς ωστόσο να παρεμποδίσουν στο στάδιο που βρίσκονται σήμερα οι δικαστικές διαδικασίες την έναρξη της επικείμενης δίκης.
Η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Προς αυτή την κατεύθυνση, μάλιστα, η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Αναστασία Παπαδοπούλου δημόσια δήλωσε πως «η δίκη είναι μονόδρομος» και αναφερόμενη σε αιτήματα συγγενών θυμάτων, για τις έντονες αμφιβολίες τους, ότι το εμπορικό τρένο κάτι ύποπτο μετέφερε που με την ανάφλεξη που προκλήθηκε σκοτώθηκαν τα παιδιά τους, η πρόεδρος του ανώτατου δικαστηρίου, υποστηρίζοντας την ανάγκη γρήγορης έναρξης της δίκης, επισήμαινε πως «κανένα αίτημα δεν έχει χαθεί. Οποιο κι αν είναι το αίτημα μπορεί να τεθεί στη δίκη και να εξεταστεί». Με δυο λόγια, η Δικαιοσύνη δημόσια πήρε θέση, θετική για το αίτημα να μάθουν οι τραγικοί γονείς τι έχουν θάψει, άλλωστε το δικαίωμα τους αυτό, όποτε κι αν προβάλλεται, είναι ιερό και δύσκολα θα βρισκόταν δικαστική αρχή να το προσπεράσει. Ωστόσο, για την εκ νέου συνέχιση της ανάκρισης, η ηγεσία της Δικαιοσύνης υπήρξε αρνητική, υποστηρίζοντας ότι όλα μπορούν να τεθούν στη δίκη, η οποία, εκτός απροόπτου, υπολογίζεται να ξεκινήσει μέσα στον Φεβρουάριο, στην τρίτη επέτειο δηλαδή του τραγικού δυστυχήματος. Μετά την ικανοποίηση, έστω και μερικώς, του αιτήματος Ρούτσι, είναι βέβαιο, όπως εκτιμούν δικαστικές πηγές, ότι και τα υπόλοιπα αιτήματα που έχουν υποβληθεί για εκταφή θα ικανοποιηθούν. Ποια θα είναι όμως η επόμενη μέρα, με δεδομένο πως πολλοί συγγενείς δεν πείθονται ότι τα παιδιά τους έχασαν τη ζωή τους από τη σύγκρουση των τρένων και όχι από το όποιο ύποπτο φορτίο κουβαλούσε, κατ’ αυτούς, η εμπορική αμαξοστοιχία;
Οι αρνήσεις του ανακριτή Αιτήματα για εκταφή σχετικά με το ύποπτο φορτίο στο εμπορικό τρένο και την ανάφλεξη ως αιτία θανάτου πολλών θυμάτων είχαν τεθεί και κατά την πολύμηνη ανάκριση. Σε δύο φάσεις. Πριν εμφανιστούν, με ανεξήγητη και προκλητική καθυστέρηση, τα βίντεο που έδειξαν ότι το τρένο δεν έφερε κάτι ύποπτο και πριν γίνουν οι πραγματογνωμοσύνες από Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Γενικό Χημείο του Κράτους και αρμόδια υπηρεσία της Πυροσβεστικής για τα κουφάρια των τρένων. Τότε τα αιτήματα εκταφής απορρίφθηκαν, με το σκεπτικό του ανακριτή «ας δούμε τι θα πουν οι ειδικοί πριν προχωρήσει η ανάκριση σε μια ακραία ανακριτική πράξη όπως η εκταφή». Τη θέση του ανακριτή υποστήριξαν και οι δικαστές του Δικαστικού Συμβουλίου. Τα αιτήματα επανήλθαν μετά τις πραγματογνωμοσύνες και τα βίντεο, αλλά απορρίφθηκαν με το σκεπτικό πλέον ότι το πράγμα είχε ξεκαθαρίσει και δεν χρειαζόταν εκταφή. Στο τέλος Αυγούστου, άλλωστε, έκλεισε η ανάκριση, ο εισαγγελέας εφετών υπέβαλε πρόταση και τώρα πια η δικογραφία είναι στα χέρια του προέδρου εφετών, πριν η υπόθεση πάει σε δίκη. Τι θα γίνει όμως, και αυτό το ερώτημα είναι κρίσιμο για τις εξελίξεις των επόμενων ημερών, αν οι συγγενείς που έχουν υποβάλει τα αιτήματα συνεχίσουν να διεκδικούν εκταφή, όχι μόνο για την ταυτοποίηση, αλλά και για τις χημικές ουσίες σε σχέση με ύποπτο φορτίο στο εμπορικό τρένο; Το δικαίωμά τους να επιμένουν δεν μπορεί να το αρνηθεί κανείς, ούτε μπορεί η Δικαιοσύνη να εμποδίσει την υποβολή ανάλογων αιτημάτων. Ωστόσο, η πραγματικότητα, οδυνηρή και «δεύτερος θάνατος» για τους οικείους των θυμάτων, μετά την εκταφή τους επιβάλλει, όπως σχολίαζαν δικαστικές πηγές, κάποιες παραδοχές. Παραδοχές που, κατά τις ίδιες πηγές, μπορεί να μην έχουν ως συνέπεια εκ νέου να ανοίξει η ανάκριση, που νόμιμα έχει κλείσει, όπως δήλωσε και η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου, αλλά να δώσουν κάποιες δυνατότητες στους τραγικούς γονείς. Ποιες είναι αυτές, κατά τις ίδιες δικαστικές πηγές. Οτι μπορούν, εκτός από την ταυτοποίηση των σορών που νόμιμα διατάσσεται, να προβούν οι τραγικοί συγγενείς σε έλεγχο των σορών με δικούς τους τεχνικούς συμβούλους, άτυπα, αφού ανάκριση δεν υπάρχει, για χημικές ουσίες τόσης ποσότητας ώστε να απαντώνται οι αμφισβητήσεις τους για το τι μετέφερε το εμπορικό τρένο και τελικά από τι προκλήθηκε ο θάνατος των παιδιών τους. Αυτές οι άτυπες εκθέσεις (πραγματογνωμοσύνες) μπορούν να προσκομιστούν στο δικαστήριο και να αξιολογηθούν. Κατά τις ίδιες πηγές, όμως, ασφαλέστερο θα ήταν τα αιτήματα εκταφής για τις χημικές ουσίες να υποβληθούν στο δικαστήριο για να μπορούν να αξιολογηθούν χωρίς να κινδυνεύουν με απόρριψη. Σε κάθε περίπτωση, η τραγωδία στα Τέμπη, που σημαδεύθηκε από σημαντικά λάθη στη διαχείρισή της από την κυβέρνηση, έχει πλέον φθάσει να κινείται, παρά τις όποιες προσπάθειες της Δικαιοσύνης, σε ένα σπιράλ αμφισβητήσεων, που είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατον, να οδηγήσουν σε κάθαρση, όπως τόνισε και ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Διότι τι δίκη μπορεί να γίνει στον απόηχο εκταφών με ιδιωτικές πραγματογνωμοσύνες, οι οποίες ώσπου να ελεχθούν θα παράγουν τις δικές τους συνέπειες; Πάντως η απαίτηση των ενσυνείδητων πολιτών οφείλει να είναι μία: να γίνει η δίκη το συντομότερο, η Δικαιοσύνη να ανταποκριθεί με θεσμικό και ανεξάρτητο τρόπο για την παραδειγματική τιμωρία των υπευθύνων προς ηθική δικαίωση των συγγενών και της κοινωνίας που έχει συγκλονιστεί…