Επιστήμονες του Trinity College στο Δουβλίνο στην Ιρλανδία απέδειξαν ότι η εφαρμογή ηλεκτρικής διέγερσης σε μακροφάγα– βασικά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος– μπορεί να αλλάξει τη συμπεριφορά τους με τρόπους που καταστέλλουν τη φλεγμονή και προάγουν ταχύτερη και πιο αποτελεσματική επούλωση. Αυτή η εξέλιξη ανοίγει τον δρόμο για μια νέα θεραπευτική στρατηγική, αν και απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για την πλήρη κατανόηση των υποκείμενων μηχανισμών.

Τα μακροφάγα και ο ρόλος τους στην ανοσία

Τα μακροφάγα είναι ένας τύπος λευκών αιμοσφαιρίων που διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη φυσική ανοσία. Κυκλοφορούν στο σώμα, εξαλείφοντας παθογόνους μικροοργανισμούς, απομακρύνοντας νεκρά ή κατεστραμμένα κύτταρα και ενεργοποιώντας άλλα ανοσοκύτταρα όταν χρειάζεται.

Ωστόσο, τα μακροφάγα μπορούν επίσης να συμβάλλουν στην αύξηση των επιπέδων της φλεγμονής εάν η δραστηριότητά τους γίνει υπερβολική ή ανεξέλεγκτη, με αποτέλεσμα να επιδεινώνονται οι βλάβες των ιστών αντί να επιδιορθώνονται. Αυτή η διττή φύση τα καθιστά κεντρικά σε πολλές ασθένειες και υπογραμμίζει τη σημασία ανάπτυξης τρόπων ρύθμισης της λειτουργίας τους για καλύτερα αποτελέσματα στους ασθενείς.

Δοκιμή μακροφάγων με ηλεκτρική διέγερση

Στη νέα τους μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικόCell Reports Physical Science, οι ερευνητές του Trinity εξέτασαν ανθρώπινα μακροφάγα που απομονώθηκαν από αίμα υγιών δωρητών. Χρησιμοποιώντας έναν ειδικά σχεδιασμένο βιοαντιδραστήρα, οι επιστήμονες υπέβαλαν τα κύτταρα σε ηλεκτρική διέγερση και παρακολούθησαν στενά τις αλλαγές που ακολούθησαν.

Διαπίστωσαν πως η ηλεκτρική διέγερση μετατόπισε τα μακροφάγα σε μια αντιφλεγμονώδη κατάσταση που ενθαρρύνει την ταχύτερη επιδιόρθωση των ιστών. Παρατηρήθηκε μειωμένη δραστηριότητα φλεγμονωδών δεικτών, ενώ αυξήθηκε η έκφραση γονιδίων που προάγουν την ανάπτυξη νέων αιμοφόρων αγγείων, απαραίτητων για την αναγέννηση των ιστών. Η ηλεκτρική διέγερση ενίσχυσε επίσης την προσέλευση βλαστοκυττάρων στους τραυματισμένους ιστούς, υποστηρίζοντας ακόμη περισσότερο τη διαδικασία επιδιόρθωσης.

Επαναπρογραμματισμός ανοσοκυττάρων για επούλωση

«Γνωρίζουμε εδώ και πολύ καιρό ότι το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ζωτικής σημασίας για την επιδιόρθωση των βλαβών στο σώμα μας και ότι τα μακροφάγα παίζουν κεντρικό ρόλο στην καταπολέμηση των λοιμώξεων και στην καθοδήγηση της επιδιόρθωσης των ιστών», δήλωσε η Δρ. Σινέιντ Ο’Ρουρκ, ερευνήτρια στο Τμήμα Βιοχημείας και Ανοσολογίας του Trinity και πρώτη συγγραφέας της μελέτης.

«Ως αποτέλεσμα, πολλοί επιστήμονες διερευνούν τρόπους να ‘επαναπρογραμματίσουν’ τα μακροφάγα ώστε να ενισχυθεί η ταχύτερη και πιο αποτελεσματική επούλωση και να περιοριστούν οι ανεπιθύμητες παρενέργειες από την υπερβολική φλεγμονή. Και ενώ υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία ότι η ηλεκτρική διέγερση μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο της συμπεριφοράς διαφορετικών κυττάρων κατά την επούλωση τραυμάτων, λίγα ήταν γνωστά για το πώς επηρεάζει τα ανθρώπινα μακροφάγα πριν από αυτή τη μελέτη» εξήγησε η ερευνήτρια.

Τα αποτελέσματα της διεπιστημονικής ομάδας είναι ιδιαίτερα σημαντικά, καθώς η έρευνα πραγματοποιήθηκε με ανθρώπινα αιμοσφαίρια (αποδεικνύοντας την αποτελεσματικότητα σε πραγματικούς ασθενείς), η ηλεκτρική διέγερση αποτελεί σχετικά ασφαλή και εύκολη θεραπευτική επιλογή, και τα ευρήματα θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων.