Οι δασικές πυρκαγιές προκαλούν ένα «τοξικό μίγμα» ρύπων το οποίο μπορεί να επιδεινώσει την ποιότητα του αέρα χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την εστία, ανακοίνωσε σήμερα ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO).

Η υπηρεσία αυτή του ΟΗΕ εξήγησε ότι η ποιότητα του αέρα που αναπνέουν οι άνθρωποι συνδέεται άμεσα με την κλιματική αλλαγή και ότι τα δύο ζητήματα πρέπει να αντιμετωπιστούν από κοινού.

Οι πυρκαγιές στον Αμαζόνιο, τον Καναδά και τη Σιβηρία επέτρεψαν στους επιστήμονες να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο η ποιότητα του αέρα μπορεί να επηρεαστεί σε μεγάλη κλίμακα, ανέφερε ο WMO στο πέμπτο ετήσιο Δελτίο Ποιότητας Αέρα και Κλίματος.

«Η κλιματική αλλαγή και η ατμοσφαιρική ρύπανση δεν γνωρίζουν σύνορα, όπως αποδεικνύεται από την έντονη ζέστη και την ξηρασία που τροφοδοτούν τις πυρκαγιές και υποβαθμίζουν την ποιότητα του αέρα για εκατομμύρια ανθρώπους», δήλωσε η αναπληρώτρια γενική γραμματέας του οργανισμού Κο Μπάρετ.

Ο WMO εξέτασε την αλληλεπίδραση μεταξύ της ποιότητας του αέρα και του κλίματος, επισημαίνοντας τον ρόλο των μικροσωματιδίων που ονομάζονται αερολύματα και εκλύονται από τις πυρκαγιές, τον σχηματισμό της χειμερινής ομίχλης, τις εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου οι οποίες προέρχονται από τη ναυτιλία και την αστική ρύπανση.

Τα μικροσωματίδια διαμέτρου μικρότερης των 2,5 μικρομέτρων (PM 2,5) θεωρούνται ιδιαίτερα βλαπτικά καθώς μπορούν να εισχωρήσουν βαθιά στους πνεύμονες και το καρδιαγγειακό σύστημα των ανθρώπων.

Οι πυρκαγιές του 2024 προκάλεσαν την αύξηση του ποσοστού των PM 2,5 σε επίπεδα πάνω από τον μέσο όρο στον Καναδά, τη Σιβηρία και την κεντρική Αφρική, επεσήμανε ο WMO. Όμως η μεγαλύτερη αύξηση παρατηρήθηκε στη λεκάνη του Αμαζονίου.

Επιπτώσεις πέρα από τις ηπείρους

«Η περίοδος των πυρκαγιών τείνει να είναι πιο σοβαρή και μεγαλύτερη κάθε χρόνο λόγω της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε ο Λορέντζο Λάμπραντορ, επιστημονικός διευθυντής του WMO.

Για παράδειγμα, οι πυρκαγιές στον Καναδά προκάλεσαν ατμοσφαιρική ρύπανση στην Ευρώπη. «Αυτό συνέβη πέρυσι και φέτος επίσης. Κατά συνέπεια, εφόσον οι καιρικές συνθήκες το ευνοούν, επιδεινώνεται η ποιότητα του αέρα σε πολλές ηπείρους», δήλωσε ο Λάμπραντορ κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.

«Αυτές οι πυρκαγιές ουσιαστικά παρήγαγαν ένα τοξικό μίγμα συστατικών που μολύνουν τον αέρα», εκτίμησε.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η ατμοσφαιρική ρύπανση προκαλεί περισσότερους από 4,5 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους κάθε χρόνο παγκοσμίως, με σημαντικό περιβαλλοντικό και οικονομικό κόστος.

Ο WMO ζήτησε να βελτιωθεί η παρακολούθηση και να υιοθετηθούν καλύτερες πολιτικές για την προστασία της υγείας των ανθρώπων και του περιβάλλοντος, αλλά και για να περιοριστούν οι οικονομικές απώλειες.

Εντυπωσιακή βελτίωση

Όταν οι χώρες αναλαμβάνουν δράση για την αντιμετώπιση της κακής ποιότητας του αέρα, η βελτίωση είναι σαφώς ορατή, δήλωσε ο Πάολο Λαζ στέλεχος του WMO.

«Κοιτάξτε την Ευρώπη, τη Σανγκάη, το Πεκίνο, πόλεις στις ΗΠΑ (…) Πολλές πόλεις έλαβαν μέτρα και παρατηρούμε μακροπρόθεσμα μεγάλη μείωση» στην ατμοσφαιρική ρύπανση, τόνισε.

Εξάλλου επεσήμανε ότι «σε μια περίοδο 10 ετών οι κινεζικές πόλεις βελτίωσαν σημαντικά την ποιότητα του αέρα τους. Αυτό που πέτυχαν είναι πραγματικά εντυπωσιακό».

Σύμφωνα με τον Λαζ, δεν υπάρχουν καθολικά μέτρα τα οποία μπορούν να επιφέρουν δραστικές αλλαγές, όπως η μετάβαση στα ηλεκτρικά οχήματα, «αλλά όταν λαμβάνονται μέτρα, αυτό έχει αποτέλεσμα».

Στην Ευρώπη, τόνιζε ο Λαζ, «δεν κατανοούμε ότι αυτό που αναπνέαμε πριν από 20 χρόνια ήταν σίγουρα χειρότερο σε σχέση με σήμερα».