Ένα νέο τοπίο διαμορφώνεται στο πειθαρχικό δίκαιο του Δημοσίου μετά την ψήφιση του σχετικού νομοσχεδίου του υπουργείου Εσωτερικών. Το νέο πλαίσιο φέρνει σημαντικές αλλαγές, καθώς διευρύνονται τα πειθαρχικά παραπτώματα και αυστηροποιούνται οι ποινές, με πλέον χαρακτηριστική τη δυνατότητα οριστικής παύσης υπαλλήλου σε περίπτωση επαναλαμβανόμενης άρνησης συμμετοχής στην αξιολόγηση.

Η άρνηση συμμετοχής είτε ως αξιολογούμενος είτε ως αξιολογητής θεωρείται πειθαρχικό παράπτωμα και τιμωρείται με πρόστιμο που αντιστοιχεί σε δύο μισθούς, ενώ σε περίπτωση αποχής από τη διαδικασία για δύο συνεχόμενα έτη επιβάλλεται η ποινή της απόλυσης. Παράλληλα, προβλέπεται ότι η άσκηση ποινικής δίωξης για οποιοδήποτε κακούργημα θα οδηγεί αυτομάτως τον υπάλληλο σε καθεστώς αργίας, ρύθμιση που έως τώρα ίσχυε μόνο για εγκλήματα σεξουαλικού χαρακτήρα. Το ίδιο θα συμβαίνει και όταν υπάρχει στέρηση της προσωπικής ελευθερίας.

Σημαντική καινοτομία είναι η εισαγωγή νέων πειθαρχικών ποινών, όπως η στέρηση μισθολογικού κλιμακίου για διάστημα από ένα έως πέντε χρόνια, η αφαίρεση έως τεσσάρων κλιμακίων και η απαγόρευση άσκησης καθηκόντων προϊσταμένου για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Παράλληλα, για ορισμένες περιπτώσεις προβλέπεται και η επιβολή χρηματικού προστίμου, το οποίο μπορεί να κυμαίνεται από 3.000 έως 100.000 ευρώ.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η θεσμοθέτηση της «πειθαρχικής συνδιαλλαγής», η οποία δίνει τη δυνατότητα στον ελεγχόμενο υπάλληλο να πετύχει ευνοϊκότερη ποινή υπό προϋποθέσεις, εφόσον δεν πρόκειται για παράπτωμα που επισύρει οριστική παύση και δεν έχει προκληθεί ή έχει ήδη αποκατασταθεί οικονομική ζημιά.

Αλλαγές υπάρχουν και σε ό,τι αφορά τον εκ νέου διορισμό υπαλλήλων που απολύθηκαν με πειθαρχική ποινή. Πλέον η επιστροφή στο Δημόσιο θα είναι εφικτή μετά από δέκα χρόνια, αντί για πέντε, ενώ το ίδιο ισχύει και για όσους παραιτήθηκαν αλλά αργότερα τιμωρήθηκαν με την ποινή της οριστικής παύσης λόγω συνέχισης της διαδικασίας.

Από το νέο έτος αναλαμβάνει δράση το Πειθαρχικό Συμβούλιο Ανθρώπινου Δυναμικού Δημόσιου Τομέα, το οποίο αντικαθιστά τα υφιστάμενα πειθαρχικά συμβούλια. Θα στελεχωθεί από εξήντα δικαστές, μέλη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης, και θα συνεδριάζει σε τριμελή ή πενταμελή κλιμάκια ανάλογα με τη σοβαρότητα της υπόθεσης. Εκπρόσωποι των εργαζομένων δεν θα μετέχουν στη διαδικασία, παρά μόνο εφόσον ζητηθεί από τον διωκόμενο υπάλληλο να εκθέσουν τις απόψεις τους πριν από την έναρξη της διάσκεψης.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, οι αλλαγές κρίθηκαν αναγκαίες λόγω των σοβαρών καθυστερήσεων που καταγράφονταν στην πειθαρχική διαδικασία. Υπολογίζεται ότι σήμερα εκκρεμούν περίπου 2.300 υποθέσεις, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις χρειάζονται πάνω από πέντε χρόνια για να ολοκληρωθούν. Τα παλιά συλλογικά πειθαρχικά όργανα θα καταργηθούν οριστικά από το 2027, αφού πρώτα κλείσουν όλες τις εκκρεμείς υποθέσεις έως τα τέλη του 2026.