Σύμφωνα με την ηγεσία του υπουργείου Δικαιοσύνης, η εφαρμογή στην πράξη του ηλεκτρονικού φακέλου δικογραφίας θα αποτελέσει επανάσταση στην ψηφιοποίηση της Δικαιοσύνης.

Και αυτό γιατί εκτός του ότι θα μειώσει τους χρόνους έκδοσης των δικαστικών αποφάσεων και το κόστος της δίκης, θα απαλλάξει τους δικηγόρους από τα τρεχάματα, θα σταματήσει να επιβαρύνει τις γραμματείες των δικαστηρίων με γραφειοκρατικές εργασίες και τελικά θα λειτουργήσει υπέρ των πολιτών.

Εξάλλου, ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας, μιλώντας στο «ΘΕΜΑ», επισήμανε ότι «η επίτευξη του στόχου υλοποίησης του ηλεκτρονικού φακέλου δικογραφίας συνεπάγεται ουσιώδη οφέλη τόσο για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις όσο και για την οικονομία και την κοινωνία συνολικά. Επίσης, ενισχύει την εύρυθμη λειτουργία του κράτους, καλλιεργεί την εμπιστοσύνη των πολιτών και δίνει ώθηση στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας».

Με την καθιέρωση του ηλεκτρονικού φακέλου δικογραφίας σε όλες τις διαδικασίες, της διοικητικής, ποινικής και αστικής δίκης, μηδενίζεται η τήρηση και διακίνηση εγγράφων σε έντυπη μορφή. Παράλληλα, θα μειωθεί η γραφειοκρατία και το κόστος για τους διαδίκους, ενώ θα ελαχιστοποιηθεί η χρήση του χαρτιού.

Οι δικαστές θα έχουν άμεση και πλήρη πρόσβαση στον φάκελο κάθε υπόθεσης χωρίς ογκώδεις εκτυπώσεις χιλιάδων σελίδων, ενώ οι δικηγόροι θα μπορούν να καταθέτουν όλα τα έγγραφα της υπόθεσης που χειρίζονται ηλεκτρονικά από το γραφείο τους και να παρακολουθούν την εξέλιξη της υπόθεσης από το Πρωτοδικείο έως και την έκδοση απόφασης από τον Αρειο Πάγο.

Ουσιαστική και άμεση θα είναι η εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου δικογραφίας ειδικά στις αγωγές κατά του Κτηματολογίου. Και αυτό γιατί πέρα από το ότι ο αριθμός των εκκρεμών υποθέσεων έχει αυξηθεί αισθητά, τα απαιτούμενα έγγραφα (τοπογραφικά, πραγματογνωμοσύνες κ.λπ.) είναι πολλά και η διακίνησή τους μεταξύ των δημόσιων υπηρεσιών είναι αρκετά έως πολύ χρονοβόρα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργείται μεγάλη χρονική καθυστέρηση, αλλά και αγανάκτηση στους δικηγόρους, στους δημοσίους και δικαστικούς υπαλλήλους, στους διαδίκους και στους πολίτες. Μόνο το περασμένο έτος κατατέθηκαν συνολικά 7.688 δικόγραφα κτηματολογικών αγωγών, τα οποία αποτελούν το 15% των εκκρεμών αστικών υποθέσεων, εκτός των ποινικών υποθέσεων που καθημερινά ο αριθμός τους αυξάνεται.

Η εφαρμογή

Ο ηλεκτρονικός φάκελος δικογραφίας είναι ένας ψηφιακός φάκελος που θα περιέχει όλα τα έγγραφα μιας δίκης, όπως μηνύσεις, αγωγές, αποδεικτικά έγγραφα και σχετικές δικαστικές αποφάσεις (γενικά όλα τα δικόγραφα). Θα σχηματίζεται ηλεκτρονικά με την αρχική κατάθεση του οποιοδήποτε δικογράφου (μήνυση, αγωγή κ.λπ.) και όλο το περιεχόμενό του θα μεταβιβάζεται ψηφιακά σε όλους τους δικαστηριακούς βαθμούς. Δηλαδή, από το Πρωτοδικείο μέχρι το Εφετείο και σε περίπτωση έφεσης ή αναίρεσης μέχρι να εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση από τον Αρειο Πάγο.

Η εφαρμογή του ηλεκτρονικού φακέλου δικογραφίας εισήχθη με τον νέο Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (άρθρο 119) και θα εφαρμοστεί πιλοτικά στις κτηματολογικές δίκες έως την εκπνοή του έτους, ενώ έως το τέλος του 2026 θα έχει επέλθει η πλήρης εφαρμογή του σε όλα τα δικαστήρια της χώρας.

Για κάθε υπόθεση θα δημιουργείται ο ηλεκτρονικός φάκελος δικογραφίας που θα περιλαμβάνει όλα τα σχετικά έγγραφα, τα οποία θα κατατίθενται πλέον ηλεκτρονικά, όπως:
■ Δικόγραφα (αγωγές, εφέσεις, ανακοπές, αιτήσεις αναίρεσης κ.λπ.).

■ Προτάσεις, προσθήκες, αξιολογήσεις μαρτυρικών καταθέσεων.

■ Πληρεξούσια, γραμμάτια προείσπραξης, δικαστικό ένσημο, νομιμοποιητικά έγγραφα.

■ Ενορκες βεβαιώσεις, εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης και αυτοψίας.

■ Εγγραφα διαμεσολάβησης, νομολογία σχετική με την υπόθεση, οι νομοθετικές διατάξεις που την αφορούν και όλες οι δικαστικές αποφάσεις που σχετίζονται με αυτήν σε κάθε δικαιοδοτικό βαθμό (Πρωτοδικείο, Εφετείο κ.λπ.).

Την ίδια στιγμή, η χρήση του ηλεκτρονικού φακέλου δικογραφίας θα εξασφαλίσει τη γρήγορη και αποτελεσματική διαχείριση των δικών, ενώ ο φάκελος θα είναι απόλυτα κρυπτογραφημένος έτσι ώστε να διασφαλιστεί η εμπιστευτικότητα (απόρρητο) του περιεχομένου του.

Επιπρόσθετα, η ψηφιοποίηση των αρχείων των δικαστηρίων σε πανελλαδική έκταση και του Κτηματολογίου θα δώσει στις δικαστικές αρχές όλων των βαθμών τη δυνατότητα να αντλούν, με τη χρήση εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης, απευθείας πληροφορίες και δεδομένα από ψηφιοποιημένα έγγραφα που θα έχουν αναρτηθεί στην ειδική πλατφόρμα. Με αυτό τον τρόπο θα επιτευχθεί η μείωση του χρόνου μελέτης μεγάλων φακέλων και πολυσέλιδων δικογραφιών, ενώ θα γίνει ταχύτερη η έκδοση δικαστικών αποφάσεων, θα μειωθούν τα δικαστικά έξοδα και θα σταματήσει η ταλαιπωρία των δικηγόρων, διαδίκων κ.λπ.

Ιωάννης Μπούγας: Στόχος η έκδοση τελεσίδικης απόφασης σε 700 ημέρες

«Στόχος μας είναι η Δικαιοσύνη να απονέμεται υπό τις θεσμικές εγγυήσεις που ορίζει το Σύνταγμα σε εύλογο χρονικό διάστημα, το οποίο έχουμε προσδιορίσει σε 700 ημέρες για την έκδοση τελεσίδικης απόφασης. Η επίτευξη του στόχου υλοποίησης του ηλεκτρονικού φακέλου συνεπάγεται ουσιώδη οφέλη τόσο για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις όσο και για την οικονομία και την κοινωνία συνολικά. Επίσης, ενισχύει την εύρυθμη λειτουργία του κράτους, καλλιεργεί την εμπιστοσύνη των πολιτών και δίνει ώθηση στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας.

Κομβικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια έχουν τα μεγάλα έργα ψηφιακού μετασχηματισμού της Δικαιοσύνης, συνολικού προϋπολογισμού 220 εκατ. ευρώ. Τα έργα αυτά χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα και διαρθρωτικά ταμεία. Η ολοκλήρωση του συνόλου των ψηφιακών έργων αποτελεί βασική προτεραιότητα του υπουργείου Δικαιοσύνης. Η πρόοδος είναι ήδη αισθητή στα δικαστήρια της χώρας και έως το τέλος του 2026 προβλέπεται να έχουν παραδοθεί όλα τα έργα ψηφιοποίησης, μεταξύ τους και ο ηλεκτρονικός φάκελος δικογραφίας».