Νέα έρευνα σε διαγονιδιακά ποντίκια αποκαλύπτει ότι ο κορoνοϊός δεν περιορίζεται μόνο στο να μολύνει τα ορχικά κύτταρα που παράγουν τεστοστερόνη, αλλά εκμεταλλεύεται και τον ίδιο τον μηχανισμό τους για να αναπαραχθεί.
Παράλληλα, παρεμβαίνει στον μεταβολισμό των λιπιδίων και στη χοληστερόλη, η οποία αποτελεί πρόδρομο της τεστοστερόνης, επηρεάζοντας άμεσα τον σχηματισμό της.
Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στη Βραζιλία από ερευνητές της Οδοντιατρικής Σχολής Araraquara (FOAr-UNESP), σε συνεργασία με την Ιατρική Σχολή Ribeirão Preto του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο (FMRP-USP). Στα όρχεις διαγονιδιακών ποντικών, οι επιστήμονες εντόπισαν για πρώτη φορά ίχνη του SARS-CoV-2 μέσα σε λιπιδικές εγκλείσεις αλλά και σε οργανίδια που σχετίζονται με την παραγωγή τεστοστερόνης στα κύτταρα Leydig, τα οποία δρουν υπό την επίδραση της ωχρινοτρόπου ορμόνης (LH).
Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο ιός «καταλαμβάνει» τον μεταβολισμό αυτών των κυττάρων, χρησιμοποιεί τη χοληστερόλη για να πολλαπλασιαστεί και τελικά εμποδίζει την ορμονική τους λειτουργία. Η ανακάλυψη αυτή πιθανότατα εξηγεί γιατί οι άνδρες με βαριά COVID-19 εμφανίζουν χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης αλλά και χοληστερόλης.
«Αφού μολύνει τα κύτταρα Leydig, ο ιός χρησιμοποιεί τις μεταβολικές οδούς λιπιδίων και τη δομή τους για να αναπαραχθεί, με αποτέλεσμα να μειώνεται η παραγωγή τεστοστερόνης. Τα κύτταρα αυτά εκφράζουν υψηλές συγκεντρώσεις του υποδοχέα ACE2, κάτι που διευκολύνει την είσοδο του κορονοϊού», τονίζει η Estela Sasso-Cerri, καθηγήτρια στο FOAr-UNESP και συντονίστρια της μελέτης, η οποία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Frontiers in Cellular and Infection Microbiology.
Τα πειραματόζωα που χρησιμοποιήθηκαν εκφράζουν τον ανθρώπινο υποδοχέα ACE2, γεγονός που καθιστά το μοντέλο αξιόπιστο για τη μελέτη της νόσου. «Εντοπίσαμε έντονη συγκέντρωση ACE2 στους ίδιους κυτταρικούς τύπους, τόσο στους όρχεις ποντικών όσο και ανθρώπων. Έτσι, επιβεβαιώσαμε ότι ο όρχις αποτελεί όργανο-στόχο για τον SARS-CoV-2», σημειώνουν οι επιστήμονες.
Ένα ακόμη εύρημα ήταν ότι τα κύτταρα Leydig, αν και γεμάτα λιπίδια μετά τη μόλυνση, δεν παρήγαγαν πλέον στεροειδείς ορμόνες. Αντίθετα, απέκτησαν ανοσολογικό χαρακτήρα, εκκρίνοντας μεγάλες ποσότητες προφλεγμονωδών κυτοκινών – μια διαδικασία που συνδέεται και με την περαιτέρω μείωση της τεστοστερόνης.
«Η μόλυνση από τον κορονοϊό προκάλεσε στα κύτταρα Leydig να εκκρίνουν κυτοκίνες, κάτι που δεν συμβαίνει φυσιολογικά. Αυτή η αντίδραση ενδέχεται επίσης να επηρεάζει την ορμονική ισορροπία», εξηγεί ο Salmo Azambuja de Oliveira, πρώτος συγγραφέας της μελέτης από το Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο (UNIFESP).
Τα ευρήματα συνδέουν την ενδοκρινική δυσλειτουργία των όρχεων με τη δράση του ιού, προσφέροντας μια πιθανή εξήγηση για την αυξημένη ευαλωτότητα και θνησιμότητα των ανδρών στην COVID-19. Παράλληλα, ανοίγουν τον δρόμο για την ανάπτυξη νέων βιοδεικτών που θα υποδεικνύουν τη σοβαρότητα της νόσου, αλλά και για πιθανές θεραπείες που θα στοχεύουν στον μεταβολισμό των λιπιδίων, εμποδίζοντας τον κορονοϊό να εκμεταλλευτεί τα κύτταρα Leydig.
