Το κοινοβούλιο της ανατολικής Λιβύης είναι έτοιμο να επιτρέψει στην Τουρκία να πραγματοποιήσει έρευνες για ενεργειακούς πόρους στην θαλάσσια περιοχή μεταξύ Λιβύης και Κρήτης, αναφέρει το Bloomberg.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, πρόκειται για μια ακόμη ένδειξη αναθέρμανσης των σχέσεων της Άγκυρας με το στρατόπεδο Χαφτάρ που ελέγχει την Βεγγάζη και συνολικά την περιοχή της Ανατολικής Λιβύης.

Η Βουλή των Αντιπροσώπων στη Βεγγάζη πρόκειται να ψηφίσει τις επόμενες εβδομάδες εγκρίνοντας το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο του 2019 που η Αθήνα χαρακτηρίζει ως άκυρο και παράνομο, δήλωσαν στο πρακτορείο πρόσωπα που δενκατονομάζονται από την Τουρκία και τη Λιβύη και επικαλούνται γνώση των συζητήσεων. Τα περισσότερα εμπόδια στη λεγόμενη συμφωνία -δηλαδή το παράνομο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο- έχουν αρθεί, αναφέρουν οι πηγές που δεν κατονομάζονται λόγω της ευαισθησίας του ζητήματος.

Απόπειρα σφετερισμού θαλασσίων ζωνών ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων

Εάν η συμφωνία εγκριθεί, γράφει το Bloomberg, θα δώσει νέα ώθηση στις έρευνες της Τουρκίας στην θαλάσσια έκταση μεταξύ Κρήτης και Τουρκίας, δίνοντας έρεισμα στις αιτιάσεις Άγκυρας στην ανατολική Μεσόγειο. Οι εξελίξεις αυτές, εφ’ όσον επαληθευτούν στην πράξη θα είναι ένα νέο επεισόδιο στην απόπειρα της Τουρκίας να σφετεριστεί θαλάσσιες ζώνες ελληνικής κυριαρχίας, τόσο εις ό,τι αφορά ελληνική υφαλοκρηπίδα όσο και ελληνική Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).

Στο πλαίσιο της υποτιθέμενης «Γαλάζιας Πατρίδας» η κυβέρνηση του Ταγίπ Ερντογάν επιχειρεί να εγκλωβίσει τα ελληνικά νησιά -στην συγκεκριμένη περίπτωση την Κρήτη, δηλαδή τη μεγαλύτερη νησιωτική περιοχή στην ελληνική επικράτεια- σε μια ζώνη τουρκικής υφαλοκρηπίδας και να περιορίσει την επήρειά της σε μια ζώνη 6 ναυτικών μιλιών από τις ακτές, όση είναι αυτή την ώρα η ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη στο Αιγαίο (σ.σ. δεδομένου ότι στο Ιόνιο, έπειτα από την οριοθέτηση ΑΟΖ με την Ιταλία η ελληνική χωρική θάλασσα εκτείνεται στα 12 ναυτικά μίλια από τις ακτές των Επτανήσων).

Μάλιστα,στους χάρτες οι οποίοι προσφάτως επανεμφανίστηκαν με πρωτοβουλία στελεχών της τουρκικής κυβέρνησης, αλλά και της υποτιθέμενης ΑΟΖ που διεκδικεί η Λιβύη, οι ελληνικές θαλάσσιες ζώνες ταυτίζονται σχεδόν με τα ελληνικά χωρικά ύδατα!

Ποιος θα κάνει έρευνες στην περιοχή μεταξύ Κρήτης και Λιβύης; Η Chevron ή η τουρκική TPAO;

Η όλη κατάσταση μπορεί να εξελιχθεί σε μείζον πρόβλημα για τις σχέσεις της Ελλάδας με την Τουρκία και τη Λιβύη. Κι αυτό διότι εάν επιβεβαιωθούν τα αναφερόμενα από το Bloomberg τόσο η κυβέρνηση της Τρίπολης όσο και η δεύτερη λιβυκή κυβέρνηση που ελέγχεται από τον Χαφτάρ στη Βεγγαζη ταυτίζονται στην επιδίωξη να περιορίσουν τις ελληνικές θαλάσσιες ζώνες στις οποίες η Αθήνα έχει αδιαμφισβήτητα κυριαρχικά δικαιώματα στη ζώνη της ελληνικής χωρικής θάλασσας.

Πολύ περισσότερο που οι εξελίξεις αυτές και οι προκλητικές αξιώσεις Λιβύης και Τουρκίας εγείρονται μετά την δημοσιοποίηση του ελληνικού θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού και των χαρτών που δείχνουν τα όρια των ελληνικών θαλασσίων ζωνών τα οποία η Αθήνα έχει αδειοδοτήσει για έρευνες εντοπισμού υδρογονανθράκων στην αμερικανική Chevron.

Το ερώτημα είναι, σε μια εποχή που οι έρευνες για υδρογονάνθρακες σε θαλάσσιες περιοχές επανέρχονται στο προσκήνιο και οι εταιρείες κολοσσοί των πετρελαιοειδών ετοιμάζονται να επενδύσουν εκατοντάδες εκατομμύρια για έρευνες εντοπισμού φυσικού αερίου και πετρελαίου με βάση το δόγμα του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής «drill, baby drill!» αν οι έρευνες της ελληνικής κυβέρνησης από τη Chevron θα προχωρήσουν σύμφωνα με τον σχεδιασμό και τι θα συμβεί στην περίπτωση που στις ίδιες περιοχές επιχειρήσει να ξεκινήσει έρευνες η τουρκική κρατική εταιρεία υδρογονθράκων TPAO, με τη συνδρομή του στόλου των ερευνητικών πλοίων και πλωτών γεωτρύπανων που έχει αποκτήσει η Τουρκία επί των ημερών Ερντογάν.

Η συνεννόηση Χαφτάρ-Ερντογάν

Όπως αναφέρει το Bloomberg, η αλλαγή πλεύσης στην ανατολική Λιβύη, υποδηλώνει μείωση της έντασης μεταξύ της Τουρκίας και του Χαλίφα Χαφτάρ.

Η κυβέρνηση του Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπέιμπα με έδρα την Τρίπολη και η ανατολική Λιβύη έχουν περιοδικές διαμάχες για τα έσοδα από τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου της Αφρικής και τον έλεγχο βασικών κρατικών θεσμών, αν και δεν έχουν υπάρξει σημαντικές συγκρούσεις εδώ και χρόνια.

Οικοδόμηση σχέσεων της Τουρκίας με τον Χαφτάρ

Σύμφωνα με το Bloomberg, η Τουρκία τα τελευταία χρόνια εργάζεται σιωπηλά για την οικοδόμηση σχέσεων με τον Χαφτάρ. Η πρωτοβουλία έρχεται μετά την ιστορική προσέγγιση της Άγκυρας με την Αίγυπτο μετά από μια περίπου οκταετή διαμάχη που προέκυψε από τη στάση της Τουρκίας σχετικά με το πολιτικό Ισλάμ. Οι δύο χώρες συνεργάστηκαν στη Λιβύη πέρυσι για να επιλύσουν μια διαμάχη εξουσίας για την κεντρική τράπεζα που κινδύνευε να εξελιχθεί σε εμφύλιο πόλεμο.

Σε μια περαιτέρω ένδειξη βελτίωσης των σχέσεων, μια τουρκική κορβέτα, η «TCG Kinaliada», πραγματοποιεί την πρώτη της επίσκεψη στο λιμάνι της Βεγγάζης αυτή την εβδομάδα, ενώ η Τουρκία εξετάζει το ενδεχόμενο αποστολής στρατιωτικών εκπαιδευτών και συμβούλων, σύμφωνα με Τούρκους αξιωματούχους

Ο γιος και κληρονόμος του Χαφτάρ, Σαντάμ συναντήθηκε με τον υπουργό Άμυνας και τον αρχηγό του στρατού της Τουρκίας στην Άγκυρα τον Απρίλιο.

Ενώ η εξερεύνηση ενεργειακών πόρων στη Μεσόγειο αποτελεί ένα σημαντικό κίνητρο, η Τουρκία επιδιώκει επίσης να διασώσει επιχειρηματικά συμβόλαια αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων που κατέληξαν σε αδιέξοδο λόγω του κύκλου των συγκρούσεων στη Λιβύη από την ανατροπή του Καντάφι το 2011.

Η Τουρκία ξεκίνησε πρόσφατα απευθείας πτήσεις προς τη Βεγγάζη και ορισμένοι κορυφαίοι Τούρκοι εργολάβοι συμμετέχουν σε έργα για την ανοικοδόμηση της πόλης και την έναρξη παραγωγικών μονάδων για βιομηχανικά υλικά.

Μεταξύ των Αρχών της Ανατολικής Λιβύης, υπάρχει συναίνεση ότι η συμφωνία εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους και θα φέρει επενδύσεις, σύμφωνα με Λίβυο αξιωματούχο που γνωρίζει τις συνομιλίες.

Η διαμάχη για τη θαλάσσια περιοχή έχει ενταθεί τους τελευταίους μήνες, αφού η Ελλάδα ανακοίνωσε τον Μάιο διαγωνισμό εξερεύνησης για ενεργειακά οικόπεδα νότια της Κρήτης που εκτείνονται σε ύδατα που διεκδικεί η Λιβύη, αναφέρει το Bloomberg. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε ότι η υπό συζήτηση συμφωνία Λιβύης-Τουρκίας παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και δεν συμμορφώνεται με το Δίκαιο της Θάλασσας του ΟΗΕ.