Η Ρωσία προγραμματίζει την εκτόξευση του βιοδορυφόρου Bion-M No. 2, γνωστού ως «Κιβωτός του Νώε», που θα μεταφέρει ποντίκια, μύγες φρούτων και υλικά που μιμούνται τη σεληνιακή επιφάνεια στο διάστημα, με στόχο τη μελέτη των επιπτώσεων της ακτινοβολίας και της μικροβαρύτητας σε ζωντανούς οργανισμούς.
Η εκτόξευση έχει προγραμματιστεί για 20 Αυγούστου 2025, με τον πύραυλο Soyuz-2.1b από το κοσμοδρόμιο του Μπαϊκονούρ στο Καζακστάν. Σύμφωνα με το Space.com, το σκάφος θα μεταφέρει 75 ποντίκια, πάνω από 1.000 μύγες φρούτων και άλλα βιολογικά δείγματα για 30 ημέρες στο διάστημα, εκθέτοντάς τα σε υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας. Στόχος της αποστολής είναι η συλλογή κρίσιμων δεδομένων για τις επιπτώσεις του διαστήματος στους ζωντανούς οργανισμούς, πληροφορίες απαραίτητες για μελλοντικές αποστολές σε βαθιά διαστήματα και για την προστασία της ανθρώπινης υγείας.
Μελέτη των επιπτώσεων της διαστημικής ακτινοβολίας σε ποντίκια και άλλους οργανισμούς
Ένα από τα βασικά πειράματα της αποστολής αφορά τα ποντίκια, που επιλέχθηκαν λόγω της γενετικής τους ομοιότητας με τον άνθρωπο, του σύντομου κύκλου ζωής τους και της υψηλής ευαισθησίας τους στην ακτινοβολία. Τα ποντίκια θα χωριστούν σε τρεις ομάδες: η πρώτη θα ζήσει σε κανονικές συνθήκες στη Γη, η δεύτερη σε προσομοιωμένες διαστημικές συνθήκες στη Γη ως ομάδα ελέγχου, και η τρίτη θα παραμείνει για 30 ημέρες σε τροχιά. Η σύγκριση των αποτελεσμάτων θα δώσει πολύτιμες πληροφορίες για τις βιολογικές αντιδράσεις στον διαστημικό περιβάλλον.
Κάθε μονάδα μεταφοράς ποντικών διαθέτει συστήματα τροφοδοσίας, φωτισμού, αερισμού και διαχείρισης αποβλήτων, ενώ ειδικές κάμερες και αισθητήρες θα παρέχουν δεδομένα σε πραγματικό χρόνο. Ορισμένα ποντίκια θα φέρουν εμφυτευμένα τσιπ για την παρακολούθηση φυσιολογικών αλλαγών. Μετά την επιστροφή τους στη Γη, οι επιστήμονες θα αναλύσουν πώς τα ποντίκια προσαρμόστηκαν στη μικροβαρύτητα και πώς επανήλθαν στη γήινη βαρύτητα.
Σεληνιακά υλικά για μελέτη κατασκευών στο διάστημα
Η αποστολή θα περιλαμβάνει επίσης σεληνιακά υλικά, δηλαδή σκόνη και πέτρες που μιμούνται τη σεληνιακή επιφάνεια, ειδικά από υψηλά γεωγραφικά πλάτη. Στόχος είναι να εκτιμηθεί η επίδραση της ακτινοβολίας και του κενού του διαστήματος σε αυτά τα υλικά, με προοπτική τη χρήση τους σε μελλοντικά κατασκευαστικά έργα στη Σελήνη. Μετά την επιστροφή τους στη Γη, τα δείγματα θα αναλυθούν για να αξιολογηθούν οι αλλαγές που υπέστησαν.
Η συνεργασία του Ινστιτούτου Βερνάντσκι με το IMBP στην προετοιμασία των σεληνιακών υλικών αναδεικνύει τη σημασία της αποστολής για την κατανόηση των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν σε εξωγήινες κατασκευές
Η Βιολογική υγεία στον διαστημικό χρόνο
Η αποστολή Bion-M No. 2 θα προσφέρει δεδομένα για τις επιπτώσεις της μικροβαρύτητας και της ακτινοβολίας στη βιολογία των οργανισμών. Οι ερευνητές αναμένουν ότι τα αποτελέσματα θα δείξουν πώς αυτοί οι παράγοντες συμβάλλουν στη φθορά των βιολογικών συστημάτων και θα βοηθήσουν στη βελτίωση της διαχείρισης της υγείας των αστροναυτών σε μελλοντικά ταξίδια.
Πέρα από τα ποντίκια, η αποστολή περιλαμβάνει πάνω από 1.000 μύγες φρούτων, που χρησιμοποιούνται σε βιολογικά πειράματα λόγω του σύντομου κύκλου ζωής και της καλά καταγεγραμμένης γενετικής τους δομής. Η μελέτη τους θα δώσει συμπληρωματικές πληροφορίες για τις επιδράσεις του διαστήματος σε διαφορετικά επίπεδα οργανισμών.
Η σημασία της ακτινοβολίας σε μακροχρόνιες διαστημικές αποστολές
Η μελέτη της διαστημικής ακτινοβολίας είναι καθοριστικής σημασίας για τις μακροχρόνιες αποστολές, καθώς μπορεί να προκαλέσει σοβαρές βλάβες στους ζωντανούς ιστούς και να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου. Ο Bion-M No. 2 θα τεθεί σε σχεδόν κυκλική τροχιά με κλίση περίπου 97 μοιρών, αυξάνοντας την έκθεση σε κοσμική ακτινοβολία κατά τουλάχιστον μία τάξη μεγέθους σε σχέση με την προηγούμενη αποστολή Bion-M No. 1.
Τα δεδομένα θα είναι κρίσιμα για την ανάπτυξη τεχνολογιών και στρατηγικών προστασίας των αστροναυτών και ενδέχεται να οδηγήσουν σε νέες καινοτομίες στην υγεία και ασφάλεια των διαστημικών ταξιδιών.
