Καθώς το καλοκαίρι επιτρέπει στην πολιτική «σκόνη» να «κάτσει», δίνεται το περιθώριο να γίνουν οι απαραίτητες ανασκοπήσεις σχετικά με την τελευταία πολύ έντονη περίοδο όπου η Βουλή μετατράπηκε σε πεδίο μάχης για τα κόμματα.

Ένας από τους κύριους πρωταγωνιστές αυτής της έκρυθμης πολιτικής κατάστασης, δεν ήταν άλλος από τον πρώην υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρη Αυγενάκη, ο οποίος φέρεται, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, να εμπλέκεται στο τεράστιο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ με τις παράνομες επιδοτήσεις του κτηνοτροφικού τομέα

Το χρονικό

Η διερεύνηση ξεκίνησε όταν η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία διαπίστωσε σοβαρές ενδείξεις παρατυπιών στη διαχείριση ευρωπαϊκών αγροτικών επιδοτήσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ κατά την περίοδο 2019-2024. Οι αρχές εξετάζουν καταγγελίες σχετικά με ψευδείς δηλώσεις ζώων ή εκτάσεων, μειωμένους ελέγχους στις αιτήσεις, καθώς και παράνομες πληρωμές που φέρονται να έγιναν με ευρωπαϊκά κονδύλια.

Μεταξύ των προσώπων που ελέγχονται είναι και ο Λευτέρης Αυγενάκης, ο οποίος διετέλεσε υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης από τον Ιούνιο του 2023 έως τον Ιούνιο του 2024.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση της EPPO, ο φάκελος περιλαμβάνει στοιχεία για ποινικά αδικήματα που ενδέχεται να σχετίζονται με απιστία και ηθική αυτουργία σε απιστία κατά των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με οικονομική ζημία άνω των 120.000 ευρώ. Η δικογραφία αποτελείται από χιλιάδες σελίδες και διαβιβάστηκε στη Βουλή των Ελλήνων, λόγω της συνταγματικής πρόβλεψης που ορίζει ότι οι υπουργοί δεν μπορούν να διωχθούν χωρίς κοινοβουλευτική διαδικασία.

Η εμπλοκή Αυγενάκη

Η ενδεχόμενη εμπλοκή του πρώην υπουργού στο σκάνδαλο αφορά ενέργειες οι οποίες έχουν περιγραφεί από πρόσωπα που εκ της θέσης τους είχαν γνώση της υπόθεσης και που έχουν καταθέσει στην ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη.

Συγκεκριμένα, ο πρώην πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, Βαγγέλης Σημανδράκος, κατέθεσε πως δέχθηκε «αφόρητες πιέσεις» από τον τότε υπουργό για να αποδεσμευθούν περίπου 6.000 ύποπτα ΑΦΜ που είχαν αποκλειστεί από πληρωμές.

Η πίεση αυξήθηκε έντονα τον Οκτώβριο του 2023, όταν ο Σημανδράκος εκλήθη να παραιτηθεί προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για την εκταμίευση κονδυλίων σε αυτά τα ΑΦΜ.

Ο κ. Σημανδράκος, μετά από αυτή την πίεση, υπέβαλε την παραίτησή του στις προπαραμονές του 2024, αφού όπως καταθέτει, εξαναγκάστηκε λόγω της πολιτικής πίεσης. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του, «η πίεση για τα ΑΦΜ ήταν πολύ μεγάλη, τόσο εντός όσο και εκτός του ΟΠΕΚΕΠΕ», προσθέτοντας πως από τον Οκτώβριο του 2023 «η πίεση έγινε αφορητή από τον κύριο Αυγενάκη», λόγω της άρνησής του τότε προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ να προχωρήσει σε πληρωμές που κρίθηκαν προβληματικές από τους ελεγκτικούς μηχανισμούς του Οργανισμού.

Σε πολλαπλά δημοσιεύματα των τελευταίων μηνών έχουν δημοσιευτεί στοιχεία που κατατείνουν προς το συμπέρασμα ότι ο πρώην υπουργός Λευτέρης Αυγενάκης άσκησε πιέσεις ώστε να μη συνεχιστούν οι έρευνες για συγκεκριμένα ΑΦΜ.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η ευρωπαϊκή εισαγγελία στο 36σέλιδο διαβιβαστικό της προς τις επίσημες Αρχές αξιολογεί την ενδεχόμενη εμπλοκή του Λευτέρη Αυγενάκη ως:

• συνεργό σε απιστία κατά των οικονομικών συμφερόντων της Ε.Ε.
• ηθικό αυτουργό σε πράξεις απιστίας κατά των οικονομικών συμφερόντων της Ε.Ε.

Συνεχείς αποκαλύψεις

Κατά τη διάρκεια της περιόδου που τα κόμματα μελετούσαν τη δικογραφία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, μια δήλωση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Βασίλη Κόκκαλη προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση, καθώς έκανε λόγο για δεύτερο σκάνδαλο Αυγενάκη.

Όπως αναφέρει ο Βασίλης Κόκκαλης, επικαλούμενος καταγγελίες, «Φέρεται άκαρπα δένδρα στην περιοχή της Κάρλας να έχουν βαφτιστεί παραγωγικά, δικαιολογώντας αποζημίωση 500.000 ευρώ, και το πλέον σκανδαλώδες, είναι ότι υπάρχει έκθεση των επιθεωρητών του ΕΛΓΑ που διαπίστωσαν την απάτη αυτή, αλλά φαίνεται να έμεινε στο συρτάρι του Υπουργείου».

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ συμπληρώνει μάλιστα: «Και εκτός από τα βαφτίσια των δέντρων, υπάρχουν και καταγγελίες, ότι οι καλαμιές βαφτίστηκαν ντοματιές, καθώς χωράφια που τον Ιούνιο του 2023, ήταν δηλωμένα στο ΟΣΔΕ με σιτάρι και είχαν αλωνιστεί, μετά τον «Daniel», τον Οκτώβριο του 2023, τα ίδια χωράφια ξαναδηλώθηκαν ως ντοματιές, δικαιολογώντας αποζημίωση εξαιτίας του Daniel 500 ευρώ ανά στρέμμα, στο σύστημα ΟΣΔΕ, το οποίο, αγρότες αναφέρουν, ότι είχε ανοίξει εκτάκτως για δύο ημέρες, 6 με 8 Οκτωβρίου 2023».

Παράλληλα, σε άλλους διαλόγους που είχαν δημοσιευτεί, φέρεται ο Λευτέρης Αυγενάκης, αφενός να ζητά από το Γιώργο Ξυλούρη να υποβάλει μήνυση κατά της Παρασκευής Τυχεροπούλου, προϊσταμένης της Διεύθυνσης Εσωτερικού Ελέγχου του Οργανισμού η οποία είχε ανακαλύψει τις απάτες και τις είχε αναφέρει αρμοδίως, αλλά και αφετέρου να διατηρεί στενή φιλία με ιδιοκτήτη Κέντρου Υποδοχής Δηλώσεων.

Πώς απάντησε ο ίδιος

Μετά τις προτάσεις σύστασης προανακριτικής επιτροπής που κατέθεσαν το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ με τη ΝΕΑΡ, ο κ. Αυγενάκης κλήθηκε να δώσει τις δικές του εξηγήσεις στην ολομέλεια της Βουλής, αλλά και σε συνεντεύξεις.

Στη μακρά ομιλία του στη Βουλή, η οποία ξεπέρασε κατά πολύ τα χρονικά όρια και δοκίμασε τις αντοχές των βουλευτών που βρίσκονταν στην αίθουσα της Ολομέλειας, ο Λευτέρης Αυγενάκης αποποιήθηκε κάθε ευθύνη παρά την πληθώρα στοιχείων εναντίον του, τα οποία συμπεριλαμβάνονται στη δικογραφία της ευρωπαϊκής εισαγγελίας.

Παράλληλα, μιλώντας στον ΣΚΑΪ, τόνισε: «Να ξεκαθαρίσουμε ότι η εισαγγελία έπεσε σε δύο ονόματα υπουργών και στέλνει αμελλητί τα στοιχεία ως οφείλει. Δεν αξιολογεί και σωστά πράττει, στέλνοντας τα στοιχεία στη Βουλή των Ελλήνων. Κάνει αναφορά για μη πολιτικά στελέχη. Δεν υπάρχει καμία επεξεργασία των στοιχείων από τους εισαγγελείς. Υπάρχει κάποια απόδειξη ή ένδειξη έστω, σε ό,τι με αφορά; Όχι. Υπάρχει έστω μία τηλεφωνική επικοινωνία με οποιονδήποτε τρίτο ή τέταρτο; Όχι. Υπάρχει κάποιο μέιλ από ή προς εμένα; Όχι. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο εις βάρος μου ή κάτι που να συνιστά ποινικό αδίκημα».

Για «λανθασμένες κινήσεις και πρακτικές» του πρώην προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ, Ευάγγελου Σημανδράκου, έκανε λόγο στη συνέχεια ο Λευτέρης Αυγενάκης. «Για αυτό ζήτησα την παραίτησή του, στα τέλη Οκτωβρίου», προσέθεσε.

«Αναφέρει (σ.σ.: ο Σημανδράκος) για δεσμευμένα ΑΦΜ με πιέσεις Αυγενάκη στην τρίτη συμπληρωματική του κατάθεση, τον Φεβρουάριο. Πρόθεσή μου ήταν να ελεγχθούν. Γιατί δεν ελέγχθηκαν; Από τη στιγμή που δεν τα έχει ελέγξει, δεν μπορεί να τα επικαλείται. Αν τα έλεγχε και ήταν παράνομα, έπρεπε να τα κρατά; Όχι, θα έπρεπε να πάει στην εισαγγελία», προσέθεσε ο πρώην υπουργός.

Όσον αφορά τις συνομιλίες που συμπεριλαμβάνονται στη δικογραφία της ευρωπαϊκής εισαγγελίας και έχουν δει το «φως» της δημοσιότητας, είπε πως «εγώ δικαστής δεν είμαι. Όμως, άνθρωποι με τους οποίους σχετίζομαι, είμαστε από τον ίδιο νομό, αγροτοσυνδικαλιστές, κινούμαστε στους ίδιους χώρους, καταφέρονται με τον πλέον ακραίο τρόπο, δηλαδή με περνούν “γενεές δεκατέσσερις” στις επισυνδέσεις. Μάλλον είναι επιβράβευση ότι κάτι προσπαθούσα να μαζέψω».

Επιστολική «άφεση αμαρτιών»

Η εμπλοκή του Λευτέρη Αυγενάκη στην υπόθεση, από κοινού με τον επίσης πρώην υπουργό Μάκη Βορίδη, τέθηκε στη συζήτηση της Ολομέλειας της Βουλής με αφορμή τις προτάσεις σύστασης προανακριτικής που είχαν καταθέσει το ΠΑΣΟΚ, ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΕΑΡ.

Ωστόσο, σε μια θυελλώδη συνεδρίαση, η Βουλή αποφάσισε να μην παραπέμψει τον κ. Αυγενάκη, σε προανακριτική επιτροπή για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, μετά από ψηφοφορία που πραγματοποιήθηκε με τη μαζική χρήση επιστολικών ψήφων από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ. Η επιλογή αυτή προκάλεσε αντιδράσεις, κυρίως από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα οποία είχαν ταχθεί υπέρ της σύστασης επιτροπής για τη διερεύνηση της υπόθεσης.

Η κυβερνητική πλειοψηφία αιτιολόγησε τη στάση της υποστηρίζοντας πως δεν προκύπτουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία που να στοιχειοθετούν εμπλοκή του πρώην υπουργού σε αξιόποινες πράξεις.

Ωστόσο, πηγές τόσο μέσα από την αντιπολίτευση, όσο και μέσα από την ίδια τη ΝΔ, υποστηρίζουν ότι η μέθοδος των επιστολικών ψήφων επιλέχθηκε από την ηγεσία του κόμματος ώστε να περιοριστούν όσο το δυνατόν περισσότερο ενδεχόμενες διαρροές, αφού ήταν ευρύτερα γνωστό ότι πολλοί βουλευτές της συμπολίτευσης επιθυμούσαν να ψηφίσουν υπέρ της παραπομπής του Λευτέρη Αυγενάκη σε προανακριτική επιτροπή.