Ένα βήμα πιο κοντά στο να ανατρέψει τις ισορροπίες στην παγκόσμια ναυσιπλοΐα και αγορά ενέργειας βρίσκεται το Ιράν, καθώς το Κοινοβούλιό του ενέκρινε ψήφισμα για το ενδεχόμενο αποκλεισμού των Στενών του Ορμούζ. Η τελική απόφαση ανήκει πλέον στο Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας της χώρας.

Το μέτρο, αν και δεν έχει ακόμη ενεργοποιηθεί, επανέρχεται στο προσκήνιο με μεγαλύτερη ένταση από ποτέ, μετά τα αμερικανικά πλήγματα σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Σύμφωνα με Ιρανούς αξιωματούχους και στρατιωτικές πηγές, η υλοποίηση του σχεδίου εξαρτάται από τις εξελίξεις στα μέτωπα των διεθνών πιέσεων, με την Τεχεράνη να δηλώνει έτοιμη να ενεργοποιήσει την «πυρηνική επιλογή» εφόσον το κρίνει αναγκαίο.

Τι είναι τα Στενά του Ορμούζ και γιατί ανησυχεί η διεθνής κοινότητα

Το στενό πέρασμα που χωρίζει τον Περσικό Κόλπο από τον Ινδικό Ωκεανό θεωρείται το σημαντικότερο «οικονομικό σημείο-κλειδί» στον πλανήτη. Από εκεί περνούν σχεδόν 20 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου και φυσικού αερίου καθημερινά, ενώ κάθε πιθανότητα παρεμπόδισης της ναυσιπλοΐας προκαλεί παγκόσμια ανησυχία.

Η στρατηγική του σημασία καθιστά το Ορμούζ στόχο σε κάθε περίοδο έντασης, ενώ ήδη καταγράφονται αναφορές για παρενοχλήσεις πλοίων και ηλεκτρονικές παρεμβολές στα ναυτικά τους συστήματα.

Ιστορικό απειλών – Ποτέ δεν είχε γίνει πράξη

Αν και η Τεχεράνη έχει χρησιμοποιήσει ξανά την απειλή αποκλεισμού των Στενών, σε περιπτώσεις όπως το εμπάργκο του 2012 ή την κρίση του 2019 με την κατάσχεση του Stena Impero, δεν έχει προχωρήσει ποτέ σε πραγματικό κλείσιμο της διόδου. Η διαφορά αυτή τη φορά είναι η επίσημη πολιτική έγκριση από το ιρανικό κοινοβούλιο και η εμπλοκή του Ανώτατου Συμβουλίου.

Σοβαρές οι επιπτώσεις – Έτοιμη για νέο σοκ η παγκόσμια αγορά

Ακόμα και η υπόνοια αποκλεισμού έχει ήδη προκαλέσει έντονες αναταράξεις. Οι τιμές του πετρελαίου έχουν εκτοξευθεί, οι αγορές παρακολουθούν με νευρικότητα και τα ασφαλιστικά κόστη των τάνκερ αυξάνονται. Οι αναλυτές μιλούν ανοιχτά για παγκόσμιο ενεργειακό σοκ, ενώ ο κίνδυνος γενικευμένου πληθωρισμού επανέρχεται στο τραπέζι.

Αν το Ιράν πράγματι προχωρήσει σε αποκλεισμό, οι εναλλακτικές διαδρομές δεν επαρκούν για να καλύψουν τον όγκο των εξαγωγών. Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα διαθέτουν αγωγούς, όμως η συνολική τους χωρητικότητα είναι μικρότερη από το ένα τρίτο του φορτίου που διακινείται μέσω Ορμούζ.

Ο φόβος της επόμενης μέρας

Διεθνείς αναλυτές προειδοποιούν ότι το ενδεχόμενο αυτό δεν είναι απλώς διπλωματική απειλή, αλλά πιθανότατα εργαλείο πίεσης σε μια συγκυρία στρατιωτικής έντασης. Κάθε στρατιωτική απάντηση από ΗΠΑ ή συμμάχους τους θα ενέχει τον κίνδυνο ευρύτερης ανάφλεξης στην περιοχή.

Η παγκόσμια οικονομία, ήδη εύθραυστη από τις πληθωριστικές πιέσεις και τις αβεβαιότητες, βρίσκεται πλέον μπροστά σε μια ακόμα κρίσιμη καμπή.