Πόσοι ωκεανοί υπάρχουν στον κόσμο; Αν απαντήσατε τέσσερις, ίσως ακολουθείτε τις διδασκαλίες που είχαμε μέχρι το 2021, δηλαδή τους ωκεανούς Ατλαντικό, Ειρηνικό, Ινδικό και Αρκτικό.

Ωστόσο, πρόσφατες μελέτες αμφισβήτησαν αυτή την κοινή γνώση, λαμβάνοντας υπόψη άλλους παράγοντες για να ορίσουν τι είναι και τι δεν είναι ωκεανός.

Ένας νέος τρόπος να εξετάζουμε την ύπαρξη ενός ωκεανού

Ο ορισμός ενός νέου ωκεανού δεν προέκυψε από το πουθενά. Χρειάστηκαν πολλά χρόνια συζητήσεων και νέων αναλύσεων μεταξύ οργανισμών μέχρι να επιτευχθεί συναίνεση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, σε αντίθεση με τους άλλους ωκεανούς, αυτός ο ωκεανός ορίζεται από ένα ρεύμα και όχι από ηπείρους. Μιλάμε για το Ανταρκτικό Κυκλικό Ρεύμα (ACC).

Αυτό το πολύ παλιό ρεύμα, που εμφανίστηκε πριν από περισσότερα από 34 εκατομμύρια χρόνια, απομονώνει τα κρύα νερά του νότου από τα θερμότερα νερά του βορρά. Και, εκτός από το ότι λειτουργεί ως γεωγραφικό όριο, επηρεάζει επίσης κλιματικές πτυχές, καθώς συνδέει τους ωκεανούς Ατλαντικό, Ειρηνικό και Ινδικό, μεταφέρει μεγάλη ποσότητα νερού, ρυθμίζει τη θερμότητα του πλανήτη και βοηθά ακόμη και στην αποθήκευση άνθρακα στα βάθη του ωκεανού (ναι, αυτό το ρεύμα είναι πολύ δημοφιλές).

Δεν έλειψαν οι λόγοι για να οριστεί ένας νέος ωκεανός, και αυτό συνέβη τον Ιούνιο του 2021, την Παγκόσμια Ημέρα των Ωκεανών, όταν η National Geographic Society αναγνώρισε τον Νότιο Ωκεανό ως τον πέμπτο ωκεανό της Γης.

Όχι για τίποτα, αλλά πρέπει ήδη να προστατεύσουμε αυτόν τον νέο ωκεανό

Αυτό σημαίνει ότι απειλείται; Το αντίθετο… δεδομένου ότι ο Ανταρκτικός Ωκεανός είναι μια από τις πιο ακατοίκητες περιοχές του κόσμου και, ταυτόχρονα, έχει τη μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στον πλανήτη, γίνεται πολύ πολύτιμος (και όχι λόγω της κάπως ιστορικής ανακάλυψης στον Ατλαντικό Ωκεανό). Ο λόγος για αυτό είναι ότι φιλοξενεί είδη που δεν βλέπουμε πουθενά αλλού στον κόσμο, όπως πιγκουίνοι, φώκιες και φάλαινες

Και είναι έτσι μόνο επειδή κανείς (όπως εμείς οι άνθρωποι) δεν καταστρέφει την περιοχή; Εν μέρει, ναι, αλλά ένας παράγοντας που συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό σε αυτόν τον βιολογικό πλούτο είναι το φαινόμενο του φυτοπλαγκτού, το οποίο πολλαπλασιάζεται έντονα την άνοιξη, μετά το λιώσιμο των πάγων. Γιατί; Ας επιστρέψουμε στο μάθημα της βιολογίας: αυτά τα μικροφύκη αποτελούν τη βάση της τροφικής αλυσίδας και παράγουν περίπου το 50% του οξυγόνου που αναπνέουμε, δηλαδή η αφθονία τους στην περιοχή προσελκύει το κριλ (μεταφραστικό: θαλάσσια καρκινοειδή, όπως οι γαρίδες), το οποίο με τη σειρά του τροφοδοτεί τις φάλαινες και άλλα μεγάλα θαλάσσια ζώα.

«Το φυτοπλαγκτόν είναι μικροσκοπικοί οργανισμοί που μοιάζουν με φυτά και όχι μόνο αποτελούν τη βάση ολόκληρης της τροφικής αλυσίδας των ωκεανών, αλλά παράγουν και το μισό οξυγόνο που αναπνέουμε», εξήγησε η Δρ. Verena Meraldi, βιολόγος και επικεφαλής επιστήμονας της Hurtigruten.

Θα εμφανιστούν νέοι ωκεανοί με αυτή τη νέα μεθοδολογία;

Ο κύριος αντίκτυπος αυτού του νέου ωκεανού θα είναι στα σχολεία, ειδικά επειδή μέχρι πρόσφατα, ο ωκεανός γύρω από την Ανταρκτική εμφανιζόταν στους χάρτες μας με ασαφείς λεζάντες, όταν μάλιστα αναφερόταν, κάτι που δεν ήταν και τόσο συνηθισμένο. Τώρα, με το όνομα Νότιας Θάλασσας να αναγράφεται στους σχολικούς χάρτες, η νέα γενιά μαθητών θα κατανοήσει καλύτερα τη σημασία αυτού του βιοτόπου.

Και αν ήδη θεωρούσατε συγκλονιστικό το γεγονός ότι ανακαλύφθηκε ένας νέος ωκεανός εδώ στη Γη, τι θα λέγατε αν σας λέγαμε ότι οι επιστήμονες ανακάλυψαν έναν ωκεανό πολύ μακριά από τον πλανήτη μας; Λοιπόν, αυτό συνέβη πραγματικά, και μάλιστα πριν από λίγο καιρό, ξέρεις; Εμπειρογνώμονες από την Κίνα ανακάλυψαν έναν ωκεανό στην αθέατη πλευρά της Σελήνης, αλλά δεν είναι φτιαγμένος από νερό.