Μόνο το 20% των νέων φαρμάκων φτάνει στην Ελλάδα

Μόλις το 20% των καινοτόμων φαρμάκων φτάνει στην Ελλάδα και μάλιστα με καθυστέρηση σχεδόν δύο ετών από την έγκρισή τους από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (ΕΜΑ).

Άλλο ένα 3% των καινοτόμων φαρμάκων αναμένεται να ενταχθεί στον κατάλογο συνταγογραφουμένων φαρμάκων (θετική λίστα) και στη συνέχεια να είναι διαθέσιμα στους ασθενείς.

Αντίθετα, 23% των καινοτόμων φαρμάκων που εγκρίθηκαν στην Ευρώπη την τελευταία τετραετία, δεν θα είναι διαθέσιμα, καθώς δεν υπάρχει σχετική πρόβλεψη από τις φαρμακευτικές που τα παράγουν, ενώ άλλο ένα 26% των νέων φαρμάκων, έχουν ελάχιστες πιθανότητες να φτάσουν, καθώς δεν έχει υποβληθεί αίτηση τιμολόγησης ή δεν υπάρχει κάν τέτοια πρόθεση από τις φαρμακευτικές.

Αμφίβολο είναι το καθεστώς για 50 νέα φάρμακα που εγκρίθηκαν την τελευταία τετραετία στην Ε.Ε. (αντιπροσωπεύουν το 28% των νέων φαρμάκων), αφού γι΄ αυτά αναμένεται η τιμολόγησή τους, όμως δεν έχουν αξιολογηθεί ακόμη από την επιτροπή Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας.

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από έρευνα της ελληνικής θυγατρικής της εταιρείας μελετών IQVIA, που διενεργήθηκε για λογαριασμό του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ) και η οποία παρουσιάστηκε χθες από τον πρόεδρο του Συνδέσμου Ολύμπιο Παπαδημητρίου, την αντιπρόεδρο Έλενα Χουλιάρα, τον γενικό διευθυντή Μιχάλη Χειμώνα, τον Διευθυντή Market Access του ΣΦΕΕ Χρίστο Γεωργακόπουλο και τον Επικεφαλής Συμβουλευτικής και Έρευνας Αγοράς της IQVIA Κώστα Γεωργίου.

Η κρατική συμμετοχή για φάρμακα στην περίθαλψη εκτός νοσοκομείου φθίνει, από 57% το 2017 σε 40% το 2023

Σύμφωνα με την έρευνα, για τη διαθεσιμότητα νέων φαρμάκων στην Ελλάδα στο διάστημα 2021 – 2024:

Από τα 178 νέα καινοτόμα φάρμακα που πήραν έγκριση από τον ΕΜΑ το διάστημα 2021-2024, μόνο τα 36 (δηλαδή το 20%) είναι διαθέσιμα στην ελληνική αγορά.
Τα μισά (το 49%) από τα 178 νέα καινοτόμα φάρμακα να μην καταστούν κατά πάσα πιθανότητα διαθέσιμα για τους Έλληνες ασθενείς στο άμεσο μέλλον, εξαιτίας των υπέρογκων υποχρεωτικών επιστροφών (clawback) που διαμορφώνουν ένα δεινό επιχειρηματικό κλίμα στην εγχώρια αγορά φαρμάκου.

Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, την εξαετία 2017-2023, οι υποχρεωτικές επιστροφές αυξάνονταν κατά 19% κατ΄ έτος, φτάνοντας το 50% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης για φάρμακα που συνταγογραφούνται και καλύπτονται από την κοινωνική ασφάλιση στην εξωνοσοκομειακή αγορά φαρμάκου, από 28% το 2017.

Οι συνολικές δαπάνες για συνταγογραφούμενα φάρμακα, ξεκίνησαν το 2017 από τα 4,392 δις. ευρώ για να φτάσουν τα 7,06 δις. ευρώ το 2023, με την κρατική συμμετοχή σε όλο αυτό το διάστημα να φθίνει, από 57% το 2017 σε 40% το 2023.

Αντίστοιχα, οι ασθενείς από ίδια συμμετοχή, κατέβαλαν το 2017 περί τα 617 εκατ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχούσε στο 14% της συνολικής δαπάνης, για να φτάσουν το 2023 να καταβάλουν 734 εκατ. ευρώ, χωρίς να συνυπολογίζονται τα ποσά ιδιωτικής δαπάνης.

Τι χάνουμε

Από τα 178 νέα καινοτόμα φάρμακα, μόνο τα 36 αποζημιώνονται σήμερα στη χώρα, ενώ από τα 142 που δεν αποζημιώνονται, τα 37 έχουν πάρει τιμή, όμως μόνο τα 6 από αυτά είναι βέβαιο ότι θα κυκλοφορήσουν τελικά στην εσωτερική αγορά.

Μέσα σε αυτά τα 37 νέα φάρμακα που έχουν τιμολογηθεί, δεν πρόκειται φτάσουν στους ασθενείς μέσω του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, δύο ανοσοθεραπείες, δύο για μεταβολικές νόσους, τρία για νευρολογικές παθήσεις, δύο ογκολογικά, δύο αιματολογικά, ένα δερματολογικό και δύο φάρμακα ακόμη, άλλων θεραπευτικών κατηγοριών. Αιτία είναι η ανυπαρξία ενδιαφέροντος για υποβολή φακέλου αποζημίωσης από τις φαρμακευτικές που τα παράγουν.

Όσο για τα 105 νέα φάρμακα που έχουν εγκριθεί στην Ε.Ε. και δεν έχουν τιμολογηθεί στην Ελλάδα, από αυτά, τα 40 δεν πρόκειται να κυκλοφορήσουν στη χώρα μας με απόφαση της παρασκευάστριας εταιρείας, ενώ τα 36 έχουν υποβάλει φάκελο για τιμολόγηση. Από αυτά που δεν θα κυκλοφορήσουν εδώ, τα δύο αφορούν αιματολογικές παθήσεις, δύο είναι ανοσοθεραπείες, ένα για λοιμώδη νοσήματα και ένα για μεταβολικά, τρία νευρολογικά και τρία ογκολογικά.

Ευρωπαϊκή μελέτη

Η ελληνική μελέτη της IQVIA, ακολούθησε πανευρωπαϊκή μελέτη της εταιρείας μελετών που έγινε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης Φαρμακευτικών Εταιρειών EFPIA, προκειμένου να διερευνηθεί η διαθεσιμότητα των καινοτόμων φαρμάκων στην Ε.Ε.

Σύμφωνα με τη μελέτη Patients W.A.I.T. Indicator, η οποία διεξάγεται 20 χρόνια (από το 2004) και καλύπτει 36 χώρες:

Μόλις 75 στα 173 νέα φάρμακα που πήραν έγκριση από τον ΕΜΑ, ήρθαν στην Ελλάδα το διάστημα 2020 – 2023, έναντι 79 στα 167 το διάστημα 2019 – 2022.
Από τα 173 νέα φάρμακα μόνο το 25% είναι πλήρως προσβάσιμα από τους Έλληνες ασθενείς, το 18% είναι διαθέσιμα με περιορισμούς, μέσω ΣΗΠ και ΙΦΕΤ, το 2% είναι διαθέσιμα μόνο ιδιωτικά, ενώ το 55% δεν είναι καθόλου διαθέσιμα.
Όμως για τη διαθεσιμότητα των 75 φαρμάκων στην Ελλάδα, ο χρόνος αναμονής φτάνει τις 654 ημέρες κατά μέσο όρο από την Ευρωπαϊκή έγκριση μέχρι την αποζημίωση στην χώρα μας. Ο χρόνος αυτός υπολείπεται κατά δυόμιση μήνες από τον Ευρωπαϊκό μέσο όρο (578 ημέρες ο Ευρωπαϊκός μέσος όρος) και έχει χειροτερέψει κατά 67 ημέρες (πάνω από δύο μήνες έναντι της προηγούμενης περιόδου (2019-2022), που ήταν 587 ημέρες.
Η μεγαλύτερη επιδείνωση αφορά τα ογκολογικά φάρμακα που η διαθεσιμότητά τους μειώθηκε στο 59% από 71% το 2023, ενώ παράλληλα αυξήθηκε ο χρόνος αναμονής σε 657 ημέρες από 568 το 2023.
Αντίστοιχα για τα ορφανά φάρμακα το ποσοστό διαθεσιμότητας μειώθηκε σε 36% από 41% το 2023 και ο χρόνος αναμονής αυξήθηκε σε 704 ημέρες από 530 ημέρες το 2023. Ο μέσος χρόνος διαθεσιμότητας για τα ορφανά φάρμακα έχει την μεγαλύτερη επιδείνωση καθώς αποζημιώνονται 174 ημέρες αργότερα από το προηγούμενο διάστημα.
Οι κύριες αιτίες μη διαθεσιμότητας και καθυστέρησης πρόσβασης σε καινοτόμες θεραπείες για τη χώρα μας, είναι πρωταρχικά οι εξαιρετικά υψηλές υποχρεωτικές επιστροφές της φαρμακοβιομηχανίας, καθώς επίσης και η προϋπόθεση που έχει τεθεί για την κυκλοφορία καινοτόμων φαρμάκων στην εσωτερική αγορά, να έχει εγκριθεί η κάλυψη των φαρμάκων αυτών σε πέντε από 11 χώρες που διαθέτουν φορείς αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας.

Ο ΣΦΕΕ

Οι εκπρόσωποι του ΣΦΕΕ τόνισαν την ανισότητα πρόσβασης των ασθενών στη χώρα μας σε καινοτόμες θεραπείες, ξεκινώντας από το έλλειμμα στην κρατική χρηματοδότηση της φαρμακευτικής δαπάνης, σε συνδυασμό με ελέγχους μέσω ψηφιακών εργαλείων για την απόδοση της επένδυσης χρηματοδότησης των νέων θεραπειών.

«Θα πρέπει να διασφαλίσουμε τόσο την ισότιμη, καθολική και έγκαιρη πρόσβαση των Ελλήνων ασθενών στις νέες, καινοτόμες θεραπείες – μειώνοντας τις καθυστερήσεις στις ρυθμιστικές διαδικασίες και τις διαδικασίες αποζημίωσης μεταξύ άλλων – όσο και ένα βιώσιμο επιχειρηματικό περιβάλλον, ώστε οι εταιρίες του κλάδου να έχουν τη δυνατότητα να λανσάρουν τα νέα καινοτόμα φάρμακα στη χώρα μας» είπε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ολ. Παπαδημητρίου, επισημαίνοντας ότι η Πολιτεία θα πρέπει να υλοποιήσει άμεσα τις δεσμεύσεις της για ενίσχυση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, ουσιαστικό εξορθολογισμό των υποχρεωτικών επιστροφών, στρατηγική αξιολόγηση και αποζημίωση των νέων φαρμάκων και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν στο σύστημα να λειτουργήσει δίκαια και αποτελεσματικά».

ΠΗΓΗ