Στην τελική ευθεία για τις αλλαγές στο κληρονομικό δίκαιο βρίσκεται η Ομάδα Εργασίας του υπουργείου Δικαιοσύνης, με στόχο εντός του Ιουνίου να έχει παραδοθεί το νέο νομοσχέδιο, ώστε οι νέες διατάξεις να ανταποκρίνονται στα σύγχρονα κοινωνικά, οικονομικά και δημογραφικά δεδομένα που έχουν αλλάξει στο πέρασμα των περίπου οκτώ δεκαετιών που έχουν μεσολαβήσει από τη θέσπισή τους.
Πολλές ρυθμίσεις, μετά από διεξοδικό και γόνιμο επιστημονικό διάλογο μεταξύ των μελών της Επιτροπής, υπό τον επίτιμο καθηγητή της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Αθήνας Απόστολο Γεωργιάδη, έχουν πλέον «κλειδώσει» και τα μέλη της – ανώτατοι δικαστές, πανεπιστημιακοί και συμβολαιογράφοι – διαμορφώνουν το τελικό κείμενο που θα λάβει «σάρκα και οστά» μετά την ψήφισή του από τη Βουλή.
Από την πρώτη στιγμή μάλιστα που δημοσιοποιήθηκε η πρόθεση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης – του υπουργού Γιώργου Φλωρίδη και του υφυπουργού Ιωάννη Μπούγα – για τις αλλαγές στο κληρονομικό δίκαιο, όπως λένε αρμόδιες πηγές στα «ΝΕΑ», συμβολαιογράφοι και δικηγόροι δέχονται πολλά τηλεφωνήματα σε καθημερινή βάση και ερωτήσεις για το τι μέλλει γενέσθαι αναφορικά με τις διαθήκες και τη διασφάλιση της περιουσίας του κάθε διαθέτη.
Σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ» για το κεφάλαιο «διαθήκες», που εκ των πραγμάτων αφορά τον περισσότερο κόσμο, έχει ξεκαθαρίσει πλέον το τοπίο και ως προς τη διατήρηση των ιδιόγραφων-ιδιόχειρων διαθηκών, αλλά και ως προς τα βήματα που ακολουθούνται μέχρι και τη δημοσίευσή τους.
Συγκεκριμένα:
1 Διατηρούνται οι ιδιόγραφες διαθήκες και στη νέα εποχή του κληρονομικού δικαίου.
2 Η κατάθεσή τους θα γίνεται σε συμβολαιογράφο αυτοπροσώπως από τον ίδιο τον διαθέτη και όχι μέσω τρίτου προσώπου.
3 Ολες οι διαθήκες θα δημοσιεύονται από τους συμβολαιογράφους και όχι από τα δικαστήρια, όπως συμβαίνει μέχρι τώρα, γεγονός που βοηθά και στην αποσυμφόρηση της Δικαιοσύνης και στην ταχύτερη ολοκλήρωση της διαδικασίας, με αποτέλεσμα οι κληρονόμοι να μπορούν να έχουν άμεσα πρόσβαση σε όλα τα αναγκαία πιστοποιητικά και να μη χρειάζεται να αναμένουν ακόμα και μήνες μέχρι να τα πάρουν στα χέρια τους. Για τον λόγο αυτόν μάλιστα στο νέο σχέδιο του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας – νομοθέτημα ανεξάρτητο από αυτό για το κληρονομικό δίκαιο – που προβλέπεται να ψηφιστεί άμεσα και να τεθεί σε ισχύ με το νέο δικαστικό έτος (Σεπτέμβριος 2025) προβλέπεται η δημιουργία πλατφόρμας ειδικά για την ηλεκτρονική δημοσίευση διαθηκών, όπου οι συμβολαιογράφοι θα αναρτούν τις διαθήκες που τους κατατίθενται.
Στην πλατφόρμα, που θα είναι έτοιμη να λειτουργήσει εν όψει και της αναμόρφωσης του κληρονομικού δικαίου, θα εισέρχεται και θα αναρτά τη διαθήκη ο συμβολαιογράφος μόλις αυτή του κατατίθεται και πλέον αυτή θα είναι απολύτως ασφαλής. Με τον θάνατο του κληρονομούμενου, η πλατφόρμα θα δίνει τον κατάλληλο κωδικό ώστε να ανοίγει το αρχείο και να μπορεί να προβεί ο συμβολαιογράφος στη δημοσίευση της διαθήκης.
4 Ως δικλίδα ασφαλείας για την ιδιόχειρη διαθήκη έχει αποφασιστεί η διενέργεια γραφολογικής πραγματογνωμοσύνης σε περίπτωση που στα τιμώμενα πρόσωπα περιλαμβάνονται σε αυτήν «εξωτικοί κληρονόμοι», δηλαδή πρόσωπα που δεν είναι συγγενείς του διαθέτη.
Ιδιαίτερης βαρύτητας, όμως, είναι και το νέο κεφάλαιο που έχουν ξεκινήσει να γράφουν τα μέλη της Επιτροπής, το οποίο προβλέπει για πρώτη φορά την εισαγωγή του θεσμού των κληρονομικών συμβάσεων στο αστικό μας δίκαιο, όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η κατεξοχήν κληρονομική σύμβαση είναι μια συμφωνία του κληρονομούμενου (όσο αυτός βρίσκεται ακόμη εν ζωή) με τους κληρονόμους του ή τρίτους σχετικά με το ποιος θα κληρονομήσει τι.
Ακριβώς λόγω της σπουδαιότητας τέτοιων συμβάσεων, ομόφωνα έχει αποφασιστεί τόσο η κατάρτισή της όσο και η τυχόν ανάκλησή της να γίνεται αποκλειστικά με συμβολαιογραφικό έγγραφο, ώστε να παρέχονται όλα τα εχέγγυα ασφαλείας τόσο για τον κληρονομούμενο όσο και για τους κληρονόμους.
«Επεξεργαζόμαστε συγκεκριμένες διατάξεις με την αντίστοιχη αιτιολογική έκθεση» όπως λέει στα «ΝΕΑ» η πρόεδρος του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Αθηνών, Πειραιώς, Αιγαίου και Δωδεκανήσου Ελένη Κοντογεώργου καταδεικνύοντας ότι κάθε βήμα τη επιτροπής είναι στοχευμένο και πλήρως αιτιολογημένο γνωρίζοντας ότι το έργο τους θα έχει μεγάλο κοινωνικό αποτύπωμα.
