Η βρετανική κυβέρνηση χαρακτήρισε ως «πολιτιστική επανεκκίνηση» την έναρξη δρομολογίων σήμερα Κυριακή της South Western Railway (SWR) από τον σταθμό του Λονδίνου Γουότερλου προς το Σέπερτον. Είναι η πρώτη σιδηροδρομική εταιρεία που επανεθνικοποιείται, όπως είχε υποσχεθεί προεκλογικά το Εργατικό Κόμμα, που ανέλαβε την εξουσία τον περασμένο Ιούλιο.
Τα βαγόνια του συρμού που ξεκίνησε στις 06.14 το πρωί από τον λονδρέζικο σταθμό ήταν διακοσμημένα με την σημαία του Ηνωμένου Βασιλείου και το λογότυπο “Great British Railways: Coming soon” («Μεγάλοι Βρετανικοί Σιδηρόδρομοι: σύντομα διαθέσιμοι»).
Η υπουργός Μεταφορών, Χάιντι Αλεξάντερ, ανέφερε ότι θα υπάρξει περαιτέρω νομοθεσία φέτος που θα αναδιαμορφώσει τον κλάδο και θα ενσωματώσει όλες τις σιδηροδρομικές λειτουργίες κάτω από την ομπρέλα της Great British Railways (GBR), αντί να υπάγεται σε ξεχωριστές σιδηροδρομικές εταιρείες.
Η SWR ήταν η πρώτη προγραμματισμένη εθνικοποίηση βάσει του Νόμου περί Επιβατικών Σιδηροδρομικών Υπηρεσιών του 2024, ο οποίος ψηφίστηκε λίγο μετά τις γενικές εκλογές.
Μιλώντας πριν από την αναχώρηση του πρώτου τρένου, η Αλεξάντερ δήλωσε: «Πραγματικά πιστεύω ότι αυτή είναι μια νέα αυγή για τους σιδηροδρόμους μας. Θα αποχαιρετήσουμε 30 χρόνια αναποτελεσματικότητας, σπατάλης και απογοήτευσης των επιβατών και θα προχωρήσουμε με μεγάλη αυτοπεποίθηση προς ένα νέο μέλλον για τους σιδηροδρόμους».
Η Αλεξάντερ πρόσθεσε: «Φυσικά, η αλλαγή δεν πρόκειται να συμβεί από τη μια μέρα στην άλλη. Πυροδοτούμε αυτό το αρχικό όπλο σε αυτόν τον αγώνα για έναν σιδηρόδρομο του 21ου αιώνα και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στο δημόσιο καλό, πέρα από το ιδιωτικό κέρδος».
Η SWR θα λειτουργεί από την κρατική εταιρεία διαχείρισης τρένων DfTO, η οποία ήδη έχει αναλάβει μια σειρά από σιδηροδρομικές υπηρεσίες, οι οποίες είχαν ανακτηθεί από το Δημόσιο λόγω οικονομικών αδυναμιών ή αθέτησης συμβατικών υποχρεώσεων. Οι υπόλοιπες εννέα ιδιωτικές σιδηροδρομικές εταιρείες που λειτουργούν στη χώρα θα επανεθνικοποιηθούν μέχρι το τέλος του 2027, καθώς λήγουν οι συμβάσεις. Με αυτόν τον τρόπο, η κυβέρνηση υπολογίζει ότι θα εξοικονομήσει 150 εκατομμύρια λίρες ετησίως, μόνο από τα τέλη.
Η υπουργός Μεταφορών ανέφερε ότι μεγαλύτερες αλλαγές θα γίνουν εμφανείς με τη σύσταση του GBR, του νέου φορέα που θα επιβλέπει όλες τις πτυχές του σιδηροδρόμου, ο οποίος αναμένεται να συγκροτηθεί στις αρχές του 2027.
«Μόλις ξεκινήσουν τα δρομολόγια, οι επιβάτες θα καταλάβουν τη διαφορά», είπε η Αλεξάντερ, που διαβεβαίωσε ότι «όχι μόνο θα έχουμε λιγότερες ακυρώσεις και απλούστερα εισιτήρια, αλλά και μια πραγματική, θεμελιώδης πολιτισμική επαναφορά με ένα σύνολο σιδηροδρομικών υπηρεσιών που λειτουργεί κάτω από την ίδια ομπρέλα».
Τα συνδικάτα των εργαζομένων στους σιδηροδρόμους δήλωσαν ότι η πλειοψηφία των πολιτών υποστηρίζει την επανεθνικοποίηση και κάλεσαν την κυβέρνηση να προχωρήσει ακόμη περισσότερο.
Ο Έντι Ντέμπσι, γενικός γραμματέας του συνδικάτου εργαζομένων στον Σιδηρόδρομο, στη Ναυτιλία και τις μεταφορές (RMT) δήλωσε ότι η δημόσια ιδιοκτησία είναι ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός, αλλά πρόσθεσε ότι «η δουλειά είναι ατελής όταν τα μέλη μας εξακολουθούν να εργάζονται με περιορισμένες συμβάσεις και δεν καρπώνονται τα οφέλη της κρατικοποίησης».
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Μικ Γουίλαν, γενικός γραμματέας του συνδικάτου των μηχανοδηγών τρένων (Aslef) δήλωσε ότι «όλοι στον σιδηροδρομικό κλάδο γνωρίζουν ότι η ιδιωτικοποίηση – την οποία ακόμη και η Μάργκαρετ Θάτσερ είχε περιγράψει ως υπερβολική ιδιωτικοποίηση – δεν λειτουργεί και ούτε λειτούργησε ποτέ».
Από την πλευρά τους, οι Συντηρητικοί δήλωσαν ότι η λειτουργία των σιδηροδρομικών υπηρεσιών μέσω ιδιωτικών εταιρειών είχε διατηρήσει το κόστος χαμηλό. Ο σκιώδης υπουργός Μεταφορών, Γκάρεθ Μπέικον, σχολίασε ότι «οι Εργατικοί θα πρέπει τώρα να τηρήσουν τις υποσχέσεις τους για χαμηλότερες τιμές εισιτηρίων, τερματισμό όλων των ανωμαλιών στα δρομολόγια και των απεργιών και καλύτερες υπηρεσίες στα τρένα για τους πολίτες».
