Ένα φάρμακο διάσημο για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας θα μπορούσε σύντομα να συνιστάται ως θεραπεία για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ σύμφωνα με μεγάλη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Journal of Alzheimer’s Disease.
Αναλύοντας δεδομένα ιατρικής ασφάλισης παράλληλα με μια εργαστηριακή έρευνα σχετικά με τις γενετικές και νευρολογικές επιδράσεις της σιλδεναφίλης – ενός φαρμάκου που πωλείται συνήθως με την εμπορική ονομασία Viagra – ερευνητές στις ΗΠΑ επικύρωσαν τη δυνατότητα του φαρμάκου να κρατήσει τις κρίσιμες πρωτεΐνες στα νευρικά κύτταρα από το να μπλεχτούν σε ένα θανατηφόρο χάος.
Μελέτες έχουν επανειλημμένα αποδείξει ότι οι αναστολείς ενζύμων που ονομάζονται αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης (PDE) όχι μόνο έχουν την ικανότητα να προάγουν τη ροή του αίματος στο πέος, αλλά θα μπορούσαν να αποτρέψουν τον νευροεκφυλισμό που ευθύνεται για την άνοια. Αυτό είναι το τελευταίο στάδιο της συνεχιζόμενης έρευνας σχετικά με την συμβολή της σιλδεναφίλης στην προστασία των νευρώνων.
Στην φαρμακολογία καθώς καταγράφονται οι ενέργειες και οι παρενέργειες, συμβαίνει ένα φάρμακο να βοηθά και σε μια άλλη ασθένεια ή κατάσταση από αυτήν για την οποία δημιουργήθηκε.
Η έρευνα απέδωσε σε κυτταρικές καλλιέργειες, το ζητούμενο είναι να γίνει γνωστός ο μηχανισμός προστασίας των εγκεφαλικών κυττάρων
Αυτή η δυνατότητα μπορεί να μην αποτελεί έκπληξη, δεδομένου ότι οι PDEs είναι γνωστό ότι εμπλέκονται σε νευρικές οδούς σηματοδότησης που επηρεάζουν τη νευροπλαστικότητα. Προηγούμενες έρευνες σε ζωικά μοντέλα έχουν δείξει ότι ο αναστολέας της PDE σιλδεναφίλη μειώνει την υπερβολική φωσφορυλίωση των πρωτεϊνών «Τ» στα νευρικά κύτταρα που τα αναγκάζει να σχηματίζουν τοξικές συμφύσεις, συμβάλλοντας στη βελτίωση της γνωστικής υγείας και της μνήμης.
Ωστόσο, δεν ήταν όλες οι έρευνες τόσο κολακευτικές, με ορισμένες μελέτες να μην παρατηρούν καθόλου επίδραση σε επίπεδο πληθυσμού. Και ενώ τα φάρμακα μπορεί να έχουν επίδραση σε νευρολογικό επίπεδο, οι μηχανισμοί πίσω από αυτή τη διαδικασία δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητοί.
Ερευνητές στις ΗΠΑ χρησιμοποίησαν κυτταρικές καλλιέργειες νευρώνων που δημιουργήθηκαν από βλαστικά κύτταρα που δόθηκαν από ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ για να χαρτογραφήσουν τη μεταβολική και γενετική δραστηριότητα πίσω από τα θεραπευτικά αποτελέσματα της σιλδεναφίλης. Μετά από πέντε ημέρες θεραπείας, οι νευρώνες που αναπτύχθηκαν στο εργαστήριο παρήγαγαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα πρωτεϊνών Τ με την προσθήκη υπερβολικών συγκεντρώσεων φωσφόρου, επιβεβαιώνοντας την ικανότητα της σιλδεναφίλης να προστατεύει τα εγκεφαλικά κύτταρα.
Εμφανίστηκαν εκατοντάδες αλλαγές στην έκφραση των γονιδίων που αφορούσαν τους νευρώνες και τα νευρικά κύτταρα
Η ανάγνωση των μηνυμάτων που παράγονται από το DNA των κυττάρων διαπίστωσε εκατοντάδες αλλαγές στην έκφραση των γονιδίων, πολλές από τις οποίες αφορούσαν τη φλεγμονή, τη διακοπή της επικοινωνίας μεταξύ των νευρώνων και την καθοδήγηση των δομών των νευρικών κυττάρων.
Ενώ θα χρειαστούν πρόσθετες μελέτες για να προσδιοριστεί ακριβώς πώς αυτές οι λεπτές επιρροές μπορεί να εμπλέκονται στην παθολογία πίσω από τη νόσο Αλτσχάιμερ, η κατανόηση των κύριων οικογενειών γονιδίων που επηρεάζονται από τη σιλδεναφίλη, παρείχε μια σταθερή βάση για την κατανόηση του γιατί λειτουργεί και ίσως γιατί ορισμένοι εγκέφαλοι αναπτύσσουν εξ αρχής νόσο Αλτσχάιμερ.
Ένα δεύτερο χαρακτηριστικό της μελέτης χρησιμοποίησε την τεχνητή νοημοσύνη για να αναζητήσει σημάδια λειτουργίας της σιλδεναφίλης σε επίπεδο πληθυσμού. Προηγούμενες μελέτες χρησιμοποίησαν δεδομένα ιατρικής ασφάλισης για να διαπιστώσουν ότι η σιλδεναφίλη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ κατά περίπου 60 τοις εκατό.
Ωστόσο, αυτές βασίστηκαν σε μία μόνο βάση δεδομένων ασφάλισης, χάνοντας ενδεχομένως μεταβλητές που θα μπορούσαν να αποκαλύψουν ένα διαφορετικό συμπέρασμα. Επιπλέον, οι μελέτες αυτές υπέδειξαν ότι οι ασθενείς που έλαβαν θεραπεία για υψηλή αρτηριακή πίεση στους πνεύμονες, ή πνευμονική υπέρταση (PH), δεν είδαν την ίδια μείωση του κινδύνου άνοιας.
Η σιλδεναφίλη μείωσε τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ κατά περίπου 60%, αλλά εν τέλει μείωσε και τον κίνδυνο σε άτομα με πνευμονική υπέρταση.
Μείωσε τον κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ αλλά και συνολικά τον κίνδυνο σε άτομα με πνευμονική υπέρταση
Οι ερευνητές συμπεριέλαβαν στην ανάλυση των δεδομένων τους τέσσερις θεραπείες που συνήθως συνταγογραφούνται για τη ΡΗ, όχι μόνο επιβεβαιώνοντας ότι η σιλδεναφίλη μείωσε τον κίνδυνο Αλτσχάιμερ κατά περίπου 60 τοις εκατό, αλλά διαπιστώνοντας ότι τελικά μείωσε τον κίνδυνο σε άτομα με πνευμονική υπέρταση.
«Μετά την υπολογιστική ενσωμάτωση αυτού του μεγάλου όγκου δεδομένων, είναι ικανοποιητικό να βλέπουμε τις επιδράσεις της σιλδεναφίλης στους ανθρώπινους νευρώνες και τα πραγματικά αποτελέσματα των ασθενών», λέει ο βιοϊατρικός πληροφορικός της Cleveland Clinic και συν-πρώτος συγγραφέας Feixiong Cheng. «Πιστεύουμε ότι τα ευρήματά μας παρέχουν τα στοιχεία που απαιτούνται για κλινικές δοκιμές για την περαιτέρω εξέταση της πιθανής αποτελεσματικότητας της σιλδεναφίλης σε ασθενείς με νόσο Αλτσχάιμερ».
Με τη σιλδεναφίλη να έχει ήδη λάβει την έγκριση του FDA για τη στυτική δυσλειτουργία, η απόδειξη της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητάς της στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ θα μπορούσε να παράσχει στις υγειονομικές αρχές ένα γρήγορο μέσο για την αντιμετώπιση αυτού που φαίνεται να είναι ένα αυξανόμενο κύμα άνοιας.
Οι γηράσκοντες πληθυσμοί σε όλο τον κόσμο μπορούν να αναμένουν ότι ο αριθμός των ατόμων που ζουν με άνοια θα διπλασιάζεται σχεδόν κάθε 20 χρόνια, από λίγο κάτω από 80 εκατομμύρια στο τέλος αυτής της δεκαετίας σε σχεδόν 140 εκατομμύρια μέχρι τα μέσα του αιώνα.
Πηγή: Science Alert
